FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Àrd-sgoil Ghàidhlig ùr ann an Dùn Èideann?

Gaelic Gàidhlig

Karen Elder] Thèid coinneamh shònraichte de chomataidh an fhoghlaim aig Comhairle Baile Dhùn Èideann a chumail an t-seachdain sa gus beachdachadh air foghlaim tro mheadhan na Gàidhlig anns a' bhaile. Tha aca ri co-chomhairleachadh a chumail mu na planaichean a th’ aca ach chaidh dàil a chur air na cho-dhùnaidhean a thaobh seo o thàinig molaidhean an SNP anns a’ mhanifesto acasan a dh’fhoillsich iad bhon taghadh. Leis an tuilleadh, seo Annabel NicIlleathain.

[Annabel NicIlleathain] Bho chionn beagan is dà bhliadhna, thòisich Comhairle Baile Dhùn Èideann a’ coimhead air àrd-sgoil Ghàidhlig ùr a stèidheachadh agus Àrd-Sgoil Sheumais Gilleasbuig aig an ìre 's gu bheil i làn.

[Annabel NicIlleathain] Bha iad a’ coimhead air ceithir làraich agus ‘s e Liberton a b’ fheàrr leotha. Ach tha pàrantan mì-chinnteach leis gu bheil Liberton pìos bho Bhun-Sgoil Taobh na Pàirce, an aon bhun-sgoil Ghàidhlig sa bhaile, agus seach gum bhiodh àrd-sgoil Beurla air an làraich cuideachd. Bhathas còir a thighinn gu co-dhùnadh mu cho-chomhairleachadh mu na planaichean, ach ‘s ann a thàinig clach às an adhar ann an cruth manifesto an SNP agus iadsan a’ moladh àrd-sgoil Ghàidhlig fa leth a' stèidheachadh ann am meadhan a’ bhaile.

[Seumas Eglinton] Nuair a chuala sinn an rud a bha an manifesto ag ràdh, bha sinn gu math toilichte chanainns' agus dòchasach dìreach airson gu bheil sin tòrr nach coltaiche ri na beachdan againn fhìn mu dheidhinn an rud a bhiodh às fheàrr airson leasachadh na Ghàidhlig ann an Dùn Èideann agus airson a’ chlann againn fhìn. Tha fios againn gum bi iad a’ dèanamh adhartas nas fheàrr leis a’ chànan ann an sgoil far a bheil a h-uile càil a’ tachairt tro mheadhan na Gàidhlig agus tha fios againn cuideachd nach bhiodh sin cho furasta ma bha iad a’ cleachdadh an aon làrach ri àrd-sgoil tro mheadhan a' Bheurla.

[Annabel NicIlleathain] Tha an comhairle fhathast ag amas air Liberton, ach feumar faighinn a-mach ’eil na planaichean seo a’ freagairt air planaichean ro-innleachdail an Riaghaltas, rud nach eil air a bhith comasach fhathast. Le Bun-sgoil Taobh na Pàirce làn cuideachd, tha an comhairle an dòchas dà ionad Gàidhlig ùr aig ìre bun-sgoil fhosgladh san Lùnastal dà mhìle fichead 's a dhà. Tha cuid a bha a’ strì airson foghlam Gàidhlig ann an Dùn Èideann dòchasach mun àm ri teachd agus tha iad a' faireachdainn gu bheil Comhairle a’ bhaile a-nist nas taiceil na bha iad uaireigin.

[An t-Oll Wilson MacLeòid] Nuair a chunnaic sinn a, fàs anns a’ bhun-sgoil gu ruige seo, anabarrach làidir, tarraing tòrr dhaoine a dh'ionnsaich a’ chànan, ann an Glaschu ,tha trì bun-sgoiltean ann, tha iad a’ bruidhinn air ceithir. Tha mi cinnteach gum bi na h-àireamhan a' fàs gu mòr, mòr ann an Dùn Èideann, tha na cothroman ann agus san t-seagh sin tha mi dòchasach. Agus feumaidh sinn na cothroman a ghabhail agus togail is ath-thogail is mar sin air adhart. An cunnart a th’ ann ma tha an co-dhùnadh ceàrr a thaobh an àrd-sgoil, a’ sàrachadh dhaoine, a’ cur dhaoine dheth, daoine a’ gluasad air falbh bhon a’ chànan, tha sinn dol a chall an momentum a tha siud.

[Annabel NicIlleathain] Coinnichidh comataidh an fhoghlaim Dihaoine sa tighinn. Annabel NicIlleathain, BBC An Là.

 

 

A new Gaelic high school in Edinburgh?

English Beurla

[Karen Elder] The education committee of Edinburgh City Council will hold a special meeting this week to consider Gaelic medium education in the city. They have to hold a consultation about their plans but there was an delay on the conclusions since recommendations were made by the SNP’s in their manifesto that they published from the election. With more, here’s Annabel MacLean.

[Annabel MacLean] Two years ago, the Edinburgh City Council started looking at establishing a new Gaelic secondary school and James Gillespie Secondary School is at the stage of being full.

[Annabel MacLean] They were looking at four sites and Liberton was their favourite. But parents are unsure because Liberton is a bit away from Taobh na Pàirce primary school, the only Gaelic primary school in the city and because there will be an English secondary school on the site too. A decision was supposed to be made about the plans, but a rock came out of the sky in the shape of the SNP’s manifesto and they recommended establishing a separate Gaelic secondary school in the middle of the city.

[James Eglinton] When we heard the thing the manifesto said, we were very happy I’d say and hopeful just because that is far more like our own opinions about the thing that would be best for developing Gaelic in Edinburgh and for our own children. We know that they will make better progress with the language in a school where everything happens through Gaelic medium and we also know that that would not be so easy if they were using the same site as an English medium secondary school.

[Annabel MacLean] The council are still aiming for Liberton, but they need to find out if these plans answer the government’s strategic plans, something that still hasn’t been possible. With the Taobh na Pàirce primary school also fool, the council hope to open two new Gaelic units at primary school level in August 2022. Some people who were striving for Gaelic medium education in Edinburgh are hopeful about the future and they feel that the City council are now more helpful than they once were.

[Professor Wilson MacLeod] When we saw the growth in the primary school up until now, incredibly strong, attracting lots of people to learn the language, in Glasgow there are three primary schools, they are speaking about four. I’m sure that the numbers will e growing a lot a lot in Edinburgh, the opportunities are there and in that manner I’m hopeful. And we need to take the opportunities and build and rebuild and so on. The danger is that if there is the wrong conclusion about the secondary school, wearing people out, putting people off, people moving away from the language, we’re going to lose that momentum.

[Annabel MacLean] The Education Committee will meet this Friday coming. Annabel MacLean, BBC An Là.

 

 

Àrd-sgoil Ghàidhlig ùr ann an Dùn Èideann?

Gaelic Gàidhlig

Karen Elder] Thèid coinneamh shònraichte de chomataidh an fhoghlaim aig Comhairle Baile Dhùn Èideann a chumail an t-seachdain sa gus beachdachadh air foghlaim tro mheadhan na Gàidhlig anns a' bhaile. Tha aca ri co-chomhairleachadh a chumail mu na planaichean a th’ aca ach chaidh dàil a chur air na cho-dhùnaidhean a thaobh seo o thàinig molaidhean an SNP anns a’ mhanifesto acasan a dh’fhoillsich iad bhon taghadh. Leis an tuilleadh, seo Annabel NicIlleathain.

[Annabel NicIlleathain] Bho chionn beagan is dà bhliadhna, thòisich Comhairle Baile Dhùn Èideann a’ coimhead air àrd-sgoil Ghàidhlig ùr a stèidheachadh agus Àrd-Sgoil Sheumais Gilleasbuig aig an ìre 's gu bheil i làn.

[Annabel NicIlleathain] Bha iad a’ coimhead air ceithir làraich agus ‘s e Liberton a b’ fheàrr leotha. Ach tha pàrantan mì-chinnteach leis gu bheil Liberton pìos bho Bhun-Sgoil Taobh na Pàirce, an aon bhun-sgoil Ghàidhlig sa bhaile, agus seach gum bhiodh àrd-sgoil Beurla air an làraich cuideachd. Bhathas còir a thighinn gu co-dhùnadh mu cho-chomhairleachadh mu na planaichean, ach ‘s ann a thàinig clach às an adhar ann an cruth manifesto an SNP agus iadsan a’ moladh àrd-sgoil Ghàidhlig fa leth a' stèidheachadh ann am meadhan a’ bhaile.

[Seumas Eglinton] Nuair a chuala sinn an rud a bha an manifesto ag ràdh, bha sinn gu math toilichte chanainns' agus dòchasach dìreach airson gu bheil sin tòrr nach coltaiche ri na beachdan againn fhìn mu dheidhinn an rud a bhiodh às fheàrr airson leasachadh na Ghàidhlig ann an Dùn Èideann agus airson a’ chlann againn fhìn. Tha fios againn gum bi iad a’ dèanamh adhartas nas fheàrr leis a’ chànan ann an sgoil far a bheil a h-uile càil a’ tachairt tro mheadhan na Gàidhlig agus tha fios againn cuideachd nach bhiodh sin cho furasta ma bha iad a’ cleachdadh an aon làrach ri àrd-sgoil tro mheadhan a' Bheurla.

[Annabel NicIlleathain] Tha an comhairle fhathast ag amas air Liberton, ach feumar faighinn a-mach ’eil na planaichean seo a’ freagairt air planaichean ro-innleachdail an Riaghaltas, rud nach eil air a bhith comasach fhathast. Le Bun-sgoil Taobh na Pàirce làn cuideachd, tha an comhairle an dòchas dà ionad Gàidhlig ùr aig ìre bun-sgoil fhosgladh san Lùnastal dà mhìle fichead 's a dhà. Tha cuid a bha a’ strì airson foghlam Gàidhlig ann an Dùn Èideann dòchasach mun àm ri teachd agus tha iad a' faireachdainn gu bheil Comhairle a’ bhaile a-nist nas taiceil na bha iad uaireigin.

[An t-Oll Wilson MacLeòid] Nuair a chunnaic sinn a, fàs anns a’ bhun-sgoil gu ruige seo, anabarrach làidir, tarraing tòrr dhaoine a dh'ionnsaich a’ chànan, ann an Glaschu ,tha trì bun-sgoiltean ann, tha iad a’ bruidhinn air ceithir. Tha mi cinnteach gum bi na h-àireamhan a' fàs gu mòr, mòr ann an Dùn Èideann, tha na cothroman ann agus san t-seagh sin tha mi dòchasach. Agus feumaidh sinn na cothroman a ghabhail agus togail is ath-thogail is mar sin air adhart. An cunnart a th’ ann ma tha an co-dhùnadh ceàrr a thaobh an àrd-sgoil, a’ sàrachadh dhaoine, a’ cur dhaoine dheth, daoine a’ gluasad air falbh bhon a’ chànan, tha sinn dol a chall an momentum a tha siud.

[Annabel NicIlleathain] Coinnichidh comataidh an fhoghlaim Dihaoine sa tighinn. Annabel NicIlleathain, BBC An Là.

 

 

A new Gaelic high school in Edinburgh?

English Beurla

[Karen Elder] The education committee of Edinburgh City Council will hold a special meeting this week to consider Gaelic medium education in the city. They have to hold a consultation about their plans but there was an delay on the conclusions since recommendations were made by the SNP’s in their manifesto that they published from the election. With more, here’s Annabel MacLean.

[Annabel MacLean] Two years ago, the Edinburgh City Council started looking at establishing a new Gaelic secondary school and James Gillespie Secondary School is at the stage of being full.

[Annabel MacLean] They were looking at four sites and Liberton was their favourite. But parents are unsure because Liberton is a bit away from Taobh na Pàirce primary school, the only Gaelic primary school in the city and because there will be an English secondary school on the site too. A decision was supposed to be made about the plans, but a rock came out of the sky in the shape of the SNP’s manifesto and they recommended establishing a separate Gaelic secondary school in the middle of the city.

[James Eglinton] When we heard the thing the manifesto said, we were very happy I’d say and hopeful just because that is far more like our own opinions about the thing that would be best for developing Gaelic in Edinburgh and for our own children. We know that they will make better progress with the language in a school where everything happens through Gaelic medium and we also know that that would not be so easy if they were using the same site as an English medium secondary school.

[Annabel MacLean] The council are still aiming for Liberton, but they need to find out if these plans answer the government’s strategic plans, something that still hasn’t been possible. With the Taobh na Pàirce primary school also fool, the council hope to open two new Gaelic units at primary school level in August 2022. Some people who were striving for Gaelic medium education in Edinburgh are hopeful about the future and they feel that the City council are now more helpful than they once were.

[Professor Wilson MacLeod] When we saw the growth in the primary school up until now, incredibly strong, attracting lots of people to learn the language, in Glasgow there are three primary schools, they are speaking about four. I’m sure that the numbers will e growing a lot a lot in Edinburgh, the opportunities are there and in that manner I’m hopeful. And we need to take the opportunities and build and rebuild and so on. The danger is that if there is the wrong conclusion about the secondary school, wearing people out, putting people off, people moving away from the language, we’re going to lose that momentum.

[Annabel MacLean] The Education Committee will meet this Friday coming. Annabel MacLean, BBC An Là.

 

 

foghlam

education

mì-chinnteach

unsure

a’ moladh

recommending

leasachadh

development

cunnart

danger