FaclairDictionary EnglishGàidhlig

An t-Seamrag An t-Seamrag

Tha an t-seamrag iongantach. A bheil sibh eòlach air an

Audio is playing in pop-over.

An t-Seamrag

Tha an t-seamrag iongantach. A bheil sibh eòlach air an t-seamraig? ’S e lus a tha innte. Tha i ainmeil ann an Èirinn. Ann an Gàidhlig na h-Èireann ’s e seamróg a chanas iad. Thàinig a’ Bheurla shamrock bhuaithe sin.

Tha cuid ag ràdh gur e Naomh Pàdraig a thug an t-seamrag a dh’Èirinn. Chuir e às do na nathraichean an toiseach. Cha toigh le nathraichean seamragan, a rèir beul-aithris. Chuir Naomh Pàdraig cluaintean dhen t-seamraig ann an Èirinn. Às dèidh sin, cha robh na nathraichean a’ dol a thilleadh!

Ach a bheil e soilleir dè an lus a tha anns an t-seamraig? O shean, b’ e a’ Ghàidhlig air clover – seamar. ’S e seamar beag – seamrag. ’S e an t-seamrag bhàn a chanas Gàidheil na h-Alba ri white clover no Trifolium repens. Tha am facal a’ nochdadh ann an ainmean-àite. Tha Beinn na Seamraig anns an Eilean Sgitheanach agus tha Loch na Seamraig air a’ Pharbh. Tha na h-ainmean sin a’ ciallachadh “clover mountain” agus “clover loch”.

Ach tha lus eile ann air a bheil “seamrag” uaireannan. ’S e sin Oxalis acetosella – the wood sorrel. Tha na duilleagan trì-bhileach, mar a tha duilleagan Trifolium. An e Oxalis no Trifolium a chleachd Naomh Pàdraig ann an leasan mun Trianaid? Uill, chan eil sinn cinnteach. Ach bha an lus aige trì-bhileach. Bha an naomh a’ mìneachadh teagasg na Trianaid. Thuirt e gun robh Athair, Mac agus an Spiorad Naomh fa leth ach nan aon, dìreach mar a tha duilleagan na seamraig.

Bha an àireamh a trì mar rud sònraichte do na pàganaich mu thràth. Ach càite a bheil sin a’ fàgail na seamraig air a bheil ceithir bileagan air gach duilleig? The four-leaved clover. Ann am mòran chultaran, tha e a’ toirt deagh fhortan do dhuine. ’S e a’ Ghàidhlig air four-leaved clover “seamrag nam buadh” – the shamrock of the virtues. Seamrag nam buadh.

Dè nì thu ma lorgas tu seamrag nam buadh? Uill, cuir fod theanga i. Thathar ag ràdh gum faigh thu comasan ùra – comasan mar an dà-shealladh!

An Litir Bheag 143 An Litir Bheag 143 An Litir Bheag 145 An Litir Bheag 145

Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!