Anns an Litir mu dheireadh, dh’fhaighnich mi an robh fios agaibh mar a dh’èirich dà ainm-àite ann an sgìre Gheàrrloch. Dà ainm baile anns a’ bheil
“Mellon”? ’S iad na bailtean sin Mellon Charles agus Mellon Udrigle, agus tha fios agaibh nach eil ceangal aca do mheasan tropaigeach!
Thàinig Mellon Charles bhon Ghàidhlig Meallan Theàrlaich. Tha sin a’ ciallachadh “am Meall Beag aig Teàrlach” - Charles’s Little Hill.
Meallan Theàrlaich.
Ach cò bh’ ann an Teàrlach? Bha mi a’ bruidhinn ri fear às an sgìre sin an là eile. Agus thuirt esan gur e leth-bhràthair do dh’uachdaran Gheàrrloch a bh’
ann an Teàrlach. Bha seo o chionn ùine mhòr. Fhuair an leth-bhràthair fearann faisg air a’ chladach – ann am Meallan Theàrlaich – agus fhuair an
leth-bhràthair eile fearann eile.
Agus Mellon Udrigle? ’S e sin Meallan Udraigil. Tha Udraigil a’ tighinn bhon Lochlannais, a’ ciallachadh “clais air an oir”. Agus tha
Meallan a’ ciallachadh “meall beag”, nach eil? The Little Hill of Udrigle. Uill, ’s dòcha. Ach ma choimheadas sibh air a’ mhap, chì sibh gu bheil
cnoc ann air a bheil “Meallan Udrigill”. Tha baile ann cuideachd air a bheil “Mellon Udrigle”. Ach tha an cnoc agus am baile dà mhìle air falbh o chèile.
Ciamar a thachair sin?
Uill, air ais gu mo charaid anns an sgìre. Seo mar a mhìnich esan e: “Dh’innis bodach dhomh nach e Meallan a bh’ ann an ainm a’ bhaile idir, ach Mealbhan. ’S e sin facal às an sgìre seo a tha a’ ciallachadh ‘sand dunes’.” Tha am facal ann an faclair Dwelly. Mar sin, ’s e ainm
tùsail a’ bhaile ann an Gàidhlig – Mealbhan Udraigil.
A-nise gu cuspair eile. Leisgeul. Tha mi an dòchas gun gabh sibh mo leisgeul. Rinn mi mearachd ann an Litir air a’ mhìos sa chaidh. Chuir mi crìoch air tè
trì cheud ’s a dhà (302) air a’ chòigeamh là deug dhen Ghiblean le bhith ag ràdh gun innsinn dhuibh mar a rinn an t-amadan a’ chùis air a’ mhèirleach ann
an Coille Tharbhaidh. Ach, an uair sin, bhris an coimpiutair agam agus bha mi troimh-chèile airson greis. Tha mi duilich mu dheidhinn sin. Co-dhiù, innsidh
mi dhuibh an-dràsta mar a thachair:
Bha dà phoca aig an amadan – fear dhiubh làn airgid, is am fear eile làn sligean maoraich. Bha iad am falach fo chleòca. Bha an t-amadan a’ marcachd air
seann làir. Nuair a ràinig e Coille Tharbhaidh, thachair am mèirleach ris. Thug am mèirleach gunna a-mach agus dh’iarr e air an amadan an t-airgead aige a
thoirt seachad. Thug an t-amadan fear de na pocannan a-mach. Thilg e sìos bruach chas e. Thuirt e nach canadh duine mu dheidhinn gun tug e seachad airgead
a mhaighstir do mhèirleach.
Leum am mèirleach far eich agus ruith e sìos a’ bhruach airson am poca a thogail. Fhad ’s a bha e a’ dèanamh sin, leum an t-amadan far na seann làire. Leum
e gu sgiobalta air each a’ mhèirlich. ’S e each math luath a bh’ ann. Rinn an t-amadan air falbh aig astar. Cha robh aig a’ mhèirleach ach an t-seann làir.
Cha robh ise luath gu leòr airson an t-amadan a ghlacadh.
Tuigidh sibh nach do lorg am mèirleach dad ach sligean sa phoca. A bharrachd air sin, chaill e airgead eile a ghoid e – a bh’ ann am pocannan ceangailte ri
each. Rinn an t-amadan a’ chùis air gu dubh.
