FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Family names 2

Ainmean Teaghlaich 2

Look@LearnGaelic - Àrd Ìre (C1)Look@LearnGaelic - Proficient (C1)

Bhidiothan a chuidicheas thu le gnàthasan-cainnte, gràmar is briathrachas. Gaelic videos to help you develop your idioms, grammar and vocabulary.

Tha an Look@LearnGaelic ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Look@LearnGaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Subtitles: Gaelic Fo-thiotalan: Gàidhlig Subtitles: English Fo-thiotalan: Beurla Subtitles: none Às aonais fo-thiotalan Download text (Gaelic and English) Faigh an teacsa (Gàidhlig agus Beurla)

Ainmean Teaghlaich 2

Gaelic Gàidhlig

Ainmean Teaghlaich 2

Presenter: Sarah Cruickshank

[SARAH] Fàilte.

Bidh sinn a' coimhead air ainmean teaghlaich a' tòiseachadh le Mac agus ainmear cumanta às a dhèidh. Coimheadaidh sinn air ainmean mar Mac a' Phearsain, Mac an t-Saoir agus Mac an Tòisich.

'S dòcha nach eil sibh eòlach air ainmearan fireann mar pearsan, saor agus tòiseach no air na h-ainmearan eile a chluinneas sibh an seo, ach tha na facail seo uile ann am faclairean.

Tha ainmean teaghlaich den t-seòrsa seo ag obair dìreach mar a tha na h-ainmeanàite a chì sibh ann am bhidio eile, ainmean mar Baile a' Mhanaich agus Sròn an tSìthein.

Bheir sinn sùil air mar a chuireas sinn ainmean teaghlaich mar seo ri chèile, ma-thà. Tha am pearsan a' toirt dhuinn Mac a' Phearsain. Tha an t-alt a' dol bho "am" gu "a' " agus tha toiseach is deireadh an ainmeir ag atharrachadh: am pearsan agus a' phearsain. Ann an sgrìobhadh cuiridh sinn 'h' a-steach às dèidh ciad litir an ainmeir agus I ro na connragan mu dheireadh. Seo mar a tha a h-uile h-ainmear fireann a' tòiseachadh le 'b', 'f', 'm' agus 'p' a' dol.

Tha an clèireach a' toirt dhuinn Mac a' Chlèirich. Tha ainmearan fireann a tha a' tòiseachadh le 'c' no 'g' uile a' cumail ris an aon phàtran. Tha an t-alt a' dol bho "an" gu "a' " agus tha toiseach is deireadh an ainmeir ag atharrachadh.

Tha an saor a' toirt dhuinn Mac an t-Saoir. Cluinnidh sibh mar a tha an t-alt a' dol bho "an" gu "an t-". Cha chluinn sibh 's' tuilleadh, agus tha 'i' a' dol a-steach aig an deireadh. Seo na tha a' tachairt ann an ainmearan a tha a' tòiseachadh le 's' agus fuaimreag às a dhèidh. Tha Mac an t-Sagairt a' leantainn an aon phàtrain.

Ma tha ainmear a' tòiseachadh le fuaimreag, can an t-ollamh, bheir sin dhuinn Mac an Ollaimh, far a bheil an t-alt a' dol bho "an t-" gu "an", agus 'i' a' dol a-steach aig an deireadh.

Ma tha ainmear a' tòiseachadh le 'f', mar eisimpleir am flèistear, gheibh sinn Mac an Fhlèisteir mar ainm teaghlaich. Am flèistear agus Mac an Fhlèisteir. Nuair a bhios 'h' a' dol a-steach às dèidh 'f', cha chluinn sinn fuaim sam bith.

Mu dheireadh, ma tha ainmear a' tòiseachadh le litir sam bith eile, chan eil dad a' tachairt ag toiseach an fhacail, ach tha I a' dol a-steach aig an deireadh. Cluinnidh sibh sin anns na h-eisimpleirean seo: an tòiseach is Mac an Tòisich; agus an deòradh is Mac an Deòraidh.

Agus anns an dealachadh, 's e Nic 's chan e Mac a tha ann an ainmean bhoireannach, mar eisimpleir: Dòmhnall Mac an t-Saoir ach Seonag Nic an t-Saoir.

Mar sin leibh an-dràsta.

Family names 2

English Beurla

Surnames 2

Presenter: Sarah Cruickshank

[SARAH] Welcome.

We're going to look at surnames which begin with Mac and are followed by a common noun. We'll look at names such as MacPherson, MacIntyre and MacIntosh.

You may not be familiar with masculine nouns such as "pearsan", "saor" and "tòiseach" or the other nouns you will hear here, but they can all be found in dictionaries.

Surnames of this type are formed in the same way as the place names you'll see in another video, names such as Balivanich and Strontian.

Let's take a look at how these surnames are formed. "Am Pearsan" gives us MacPherson. The article changes from "am" to "a' " and the beginning and ending of the noun also change: am pearsan and a' phearsain. When writing it, we insert an 'h' after the initial letter of the noun and an 'i' before the final consonants. This happens with every masculine noun which begins with 'b, 'f', 'm' and 'p'.

"An clèireach" gives us "Mac a' Chlèirich". Masculine nouns which begin with 'c' or 'g' all follow the same pattern. The article changes from "an" to "a' " and the beginning and ending of the noun are also modified.

"An saor" gives us "Mac an t-Saoir". You'll hear that the article changes from "an" to "an t-". The 's' becomes silent, and an 'i' is inserted at the end. This is what happens with nouns which begin with 's' followed by a vowel. "Mac an tSagairt" follows the same pattern.

If a noun begins with a vowel, for example "an t-ollamh", that gives us "Mac an Ollaimh", where the article changes from "an t-" to "an", and an 'i' is inserted at the end.

If a noun begins with 'f', for example "am flèistear", that gives us "Mac an Fhlèisteir" as a surname. "Am flèistear" and "Mac an Fhlèisteir". When an 'h' is inserted after an 'f', it becomes silent.

Finally, if a noun begins with any other letter, nothing happens to the beginning of the word, but an 'i' is inserted at the end. You'll hear that in these examples: "an tòiseach" and "Mac an Tòisich"; and "an deòradh" and "Mac an Deòraidh".

And in parting, "Nic" rather than "Mac" is used for women's names, for example: "Dòmhnall Mac an t-Saoir" but "Seonag Nic an t-Saoir".

Goodbye for now.

Ainmean Teaghlaich 2

Gaelic Gàidhlig

Ainmean Teaghlaich 2

Presenter: Sarah Cruickshank

[SARAH] Fàilte.

Bidh sinn a' coimhead air ainmean teaghlaich a' tòiseachadh le Mac agus ainmear cumanta às a dhèidh. Coimheadaidh sinn air ainmean mar Mac a' Phearsain, Mac an t-Saoir agus Mac an Tòisich.

'S dòcha nach eil sibh eòlach air ainmearan fireann mar pearsan, saor agus tòiseach no air na h-ainmearan eile a chluinneas sibh an seo, ach tha na facail seo uile ann am faclairean.

Tha ainmean teaghlaich den t-seòrsa seo ag obair dìreach mar a tha na h-ainmeanàite a chì sibh ann am bhidio eile, ainmean mar Baile a' Mhanaich agus Sròn an tSìthein.

Bheir sinn sùil air mar a chuireas sinn ainmean teaghlaich mar seo ri chèile, ma-thà. Tha am pearsan a' toirt dhuinn Mac a' Phearsain. Tha an t-alt a' dol bho "am" gu "a' " agus tha toiseach is deireadh an ainmeir ag atharrachadh: am pearsan agus a' phearsain. Ann an sgrìobhadh cuiridh sinn 'h' a-steach às dèidh ciad litir an ainmeir agus I ro na connragan mu dheireadh. Seo mar a tha a h-uile h-ainmear fireann a' tòiseachadh le 'b', 'f', 'm' agus 'p' a' dol.

Tha an clèireach a' toirt dhuinn Mac a' Chlèirich. Tha ainmearan fireann a tha a' tòiseachadh le 'c' no 'g' uile a' cumail ris an aon phàtran. Tha an t-alt a' dol bho "an" gu "a' " agus tha toiseach is deireadh an ainmeir ag atharrachadh.

Tha an saor a' toirt dhuinn Mac an t-Saoir. Cluinnidh sibh mar a tha an t-alt a' dol bho "an" gu "an t-". Cha chluinn sibh 's' tuilleadh, agus tha 'i' a' dol a-steach aig an deireadh. Seo na tha a' tachairt ann an ainmearan a tha a' tòiseachadh le 's' agus fuaimreag às a dhèidh. Tha Mac an t-Sagairt a' leantainn an aon phàtrain.

Ma tha ainmear a' tòiseachadh le fuaimreag, can an t-ollamh, bheir sin dhuinn Mac an Ollaimh, far a bheil an t-alt a' dol bho "an t-" gu "an", agus 'i' a' dol a-steach aig an deireadh.

Ma tha ainmear a' tòiseachadh le 'f', mar eisimpleir am flèistear, gheibh sinn Mac an Fhlèisteir mar ainm teaghlaich. Am flèistear agus Mac an Fhlèisteir. Nuair a bhios 'h' a' dol a-steach às dèidh 'f', cha chluinn sinn fuaim sam bith.

Mu dheireadh, ma tha ainmear a' tòiseachadh le litir sam bith eile, chan eil dad a' tachairt ag toiseach an fhacail, ach tha I a' dol a-steach aig an deireadh. Cluinnidh sibh sin anns na h-eisimpleirean seo: an tòiseach is Mac an Tòisich; agus an deòradh is Mac an Deòraidh.

Agus anns an dealachadh, 's e Nic 's chan e Mac a tha ann an ainmean bhoireannach, mar eisimpleir: Dòmhnall Mac an t-Saoir ach Seonag Nic an t-Saoir.

Mar sin leibh an-dràsta.

Family names 2

English Beurla

Surnames 2

Presenter: Sarah Cruickshank

[SARAH] Welcome.

We're going to look at surnames which begin with Mac and are followed by a common noun. We'll look at names such as MacPherson, MacIntyre and MacIntosh.

You may not be familiar with masculine nouns such as "pearsan", "saor" and "tòiseach" or the other nouns you will hear here, but they can all be found in dictionaries.

Surnames of this type are formed in the same way as the place names you'll see in another video, names such as Balivanich and Strontian.

Let's take a look at how these surnames are formed. "Am Pearsan" gives us MacPherson. The article changes from "am" to "a' " and the beginning and ending of the noun also change: am pearsan and a' phearsain. When writing it, we insert an 'h' after the initial letter of the noun and an 'i' before the final consonants. This happens with every masculine noun which begins with 'b, 'f', 'm' and 'p'.

"An clèireach" gives us "Mac a' Chlèirich". Masculine nouns which begin with 'c' or 'g' all follow the same pattern. The article changes from "an" to "a' " and the beginning and ending of the noun are also modified.

"An saor" gives us "Mac an t-Saoir". You'll hear that the article changes from "an" to "an t-". The 's' becomes silent, and an 'i' is inserted at the end. This is what happens with nouns which begin with 's' followed by a vowel. "Mac an tSagairt" follows the same pattern.

If a noun begins with a vowel, for example "an t-ollamh", that gives us "Mac an Ollaimh", where the article changes from "an t-" to "an", and an 'i' is inserted at the end.

If a noun begins with 'f', for example "am flèistear", that gives us "Mac an Fhlèisteir" as a surname. "Am flèistear" and "Mac an Fhlèisteir". When an 'h' is inserted after an 'f', it becomes silent.

Finally, if a noun begins with any other letter, nothing happens to the beginning of the word, but an 'i' is inserted at the end. You'll hear that in these examples: "an tòiseach" and "Mac an Tòisich"; and "an deòradh" and "Mac an Deòraidh".

And in parting, "Nic" rather than "Mac" is used for women's names, for example: "Dòmhnall Mac an t-Saoir" but "Seonag Nic an t-Saoir".

Goodbye for now.

look@LearnGaelic is a series of videos aimed at learners of Scottish Gaelic. It features a variety of styles, including interviews with experts and Gaelic learners, monologues and conversations. Use the links above to select subtitles in English or Gaelic - or to turn them off altogether. 'S e sreath de bhidiothan gu sònraichte do luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig a th' ann an look@LearnGaelic. Bidh measgachadh de mhonologan ann, agallamhan le eòlaichean is luchd-ionnsachaidh, agus còmhraidhean. Gheibhear fo-thiotalan anns a' Ghàidhlig agus ann am Beurla.