Tha mi a’ coimhead air an fhacal mòd an t-seachdain seo. Dè tha mòd a’ ciallachadh? Uill, tha seo bhon fhaclair Ghàidhlig Brìgh nam Facal
– mòd: 1. Fèis far am bi co-fharpaisean ann an ceòl, seinn, dràma etc, agus 2. (aosta) cùirt. Tha sin ceart, nach eil? Sin mar a tha am
facal mòd an-diugh. Bidh sibh a’ smaoineachadh air a’ Mhòd Rìoghail Nàiseanta. An-uiridh, bha e ann an Steòrnabhagh.
Ach ma thèid sinn air ais ceud bliadhna, bha e eadar-dhealaichte. Tha seo ann am faclair Dwelly – mòd:
1. Court, court of justice, 2. Assembly, meeting, 3. Petty court, 4. Baron baillie court, 5. Court at which presides the agent of landed proprietors,
to adjust differences among tenants, and to take cognizance of all abuses of any portion of his employees’ property.
Agus sìos aig àireamh 6: Annual competition held in Gaelic literature and music etc, under the auspices of An Comunn Gàidhealach. Atharrachadh mòr ann an ceud bliadhna!
Thàinig am facal mòd bhon t-Seann Lochlannais. Bha mót a’ ciallachadh coinneamh no cùirt. Bha e a’ ciallachadh sin ann an Gàidhlig
cuideachd. An uair sin, thagh an Comunn Gàidhealach “mòd” mar ainm airson na fèise ciùil aca. Agus ’s e Mòd a’ Chomuinn a’ phrìomh chiall air an
fhacal an-diugh.
Seo seanfhacal anns a bheil “mòd”: Chan ann a h-uile là a bhios mòd aig Mac an Tòisich. Chan ann a h-uile là a bhios mòd
aig Mac an Tòisich.
Tha mòd an seo a’ ciallachadh “court”. It is not every day that Mackintosh holds court. Chan ann a h-uile là a bhios mòd aig Mac an
Tòisich.
Bha Mac an Tòisich seo na bhàillidh do Iarla Pheairt. Bha fearann aige ann an Srath Èireann. ’S e duine cruaidh a bh’ ann. Nuair a bha cùirt aige, bha e a’
feuchainn ri aon eucoireach a chrochadh gach là. Bha e ag iarraidh eagal a chur air eucoirich eile. Bha e ag iarraidh a bhith ainmeil. Agus tha e ainmeil
oir tha e ann an seanfhacal! Is math nach robh mòd aige a h-uile là, ge-tà. Agus bha fios aig na h-eucoirich nach robh!
Sin am facal mòd, ma-thà. Mar a bha e, is mar a tha e. Tha mòdan nas fheàrr an-diugh na bha iad o shean. Bidh feadhainn a’ call ann am farpaisean.
Ach cha bhi duine air a chrochadh!
