Bha na daoine à Ceap Breatainn ag iarraidh fearann ann an New Zealand. Ach bha fear, Seumas Busby, mì-thoilichte. Thuirt e gun robh am fearann leis-san.
Thuirt e gun do cheannaich e am fearann bho na Maori. Ach cha robh an riaghaltas toilichte. Bha ceud mìle acaire aige. Cha robh sin ceadaichte. Bha am
fearann sin ro mhòr.
Cheannaich an riaghaltas am fearann sin as ùr. Cheannaich iad bho na Maori e. Cheannaich na h-Albannaich am fearann bhon riaghaltas.
Chaidh an t-Urr Tormod MacLeòid agus feadhainn à Melbourne gu Auckland. Bha Gàidheil gu leòr anns a’ bhaile. Bha Tormod a’ searmonachadh ann an Gàidhlig is
Beurla. Chaidh iad an uair sin gu Waipu.
Nuair a bha iad anns an dachaigh ùir aca, sgrìobh iad gu Baile Anna ann an Ceap Breatainn. Thuirt iad gu robh àite math aca. Dh’iarr iad air daoine eile a
dhol a New Zealand.
Anns na leth-cheudan dh’fhàg ceithir longan eile Alba Nuadh. Chaidh iad gu New Zealand. Bha iad làn daoine. Chaidh naoi ceud duine à Alba Nuadh gu Waipu.
Chaidh gu math do na daoine sin ann an New Zealand. Bha na Maori bàidheil riutha. Bha an talamh math. Bha bàrr math aca. Chaidh cuid de na fir gu muir, a’
seòladh.
Fhuair Tormod an t-àite aige air ais mar cheannard spioradail na coimhearsnachd. Chaochail a bhean, Màiri. Bha sin trì bliadhna às dèidh dhaibh dhol a New
Zealand. Ach mhair Tormod fhèin beò airson ùine. Chaochail e ann an ochd ceud deug, seasgad ’s a sia (1866). Bha e ochdad ’s a còig bliadhna a dh’aois.
Ann an cladh Waipu, chaidh geatachan ùra a chur suas. Bha iad mar chuimhneachan air Tormod is a chompanaich. Sgrìobhte orra bha earrann às a’ Bhìoball
Ghàidhlig.
Chaidh clach-chuimhne a chur suas do Thormod MacLeòid ann an Asainte. Chaidh clach eile a chur suas ann am Baile Anna, ann an Ceap Breatainn. Tha mòran
Gàidhlig air an tè sin. Tha sin iomchaidh. Tha e air fearann a bha le Tormod MacLeòid. Chleachd Tormod mòran Gàidhlig mar thidsear. Agus mar mhinistear.
Agus sin far a bheil Colaiste na Gàidhlig an-diugh.
