FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Finan MacDonald Fionghan MacDhòmhnaill

Tha mi ag iarraidh innse dhuibh mun ghaisgeach Ghàidhealach, Finan

Audio is playing in pop-over.

Fionghan MacDhòmhnaill

Tha mi ag iarraidh innse dhuibh mun ghaisgeach Ghàidhealach, Finan MacDonald. Rugadh e ann an Cnòideart. Bha athair na thuathanach. Cò bha ann am Finan MacDonald? Carson a bha e na ghaisgeach? Uill, bha e ainmeil airson sabaid le tarbh-allaidh, no bison, le a làmhan.

Chan eil mi cinnteach dè an t-ainm a bha air ann an Gàidhlig. Leugh mi mu dheidhinn dìreach ann am Beurla. Canaidh mi Fionghan MacDhòmhnaill ris.

Rugadh Fionghan ann an seachd ceud deug, ochdad ’s a dhà (1782). Dh’fhàg e fhèin is a theaghlach Alba nuair a bha e òg. Chaidh iad a dh’Ameireagaidh a Tuath. Dh’fhàs e suas. Bha e gu math mòr. Bha e sia troighean is ceithir òirlich a dh’àirde. Bha falt fada ruadh agus feusag mhòr air. Fhuair e obair aig Companaidh an Iar-thuath. Bha iadsan an sàs ann am malairt nam bian.

Fhuair Fionghan a-steach air treubh de dhùthchasaich. Phòs e tè dhiubh. Uaireannan bha e a’ sabaid airson an treubha.

Rinn e obair le luchd-rannsachaidh. Tha iad ag ràdh gum b’ e Fionghan a’ chiad duine – co-dhiù duine Eòrpach – a chaidh tarsainn nan Rockies trì tursan.

Rinn Fionghan obair rannsachaidh airson an lus-eòlaiche Albannaich, Daibhidh Dùbhghlas. Chruinnich Dùbhghlas tòrr lusan. Cha robh na lusan sin aithnichte anns an Roinn Eòrpa. Lorg e Giuthas an Dùbhghlasaich – an Douglas Fir. Fhuair Daibhidh bàs ann an Hawaii. Thuit e do shloc. Bha na daoine a’ glacadh crodh fiadhaich anns an t-sloc. Bha tarbh anns an t-sloc. Mharbh an tarbh Daibhidh bochd.

Ach bha eachdraidh Fhionghain eadar-dhealaichte. Nuair a bha e ceathrad ’s a còig bliadhna a dh’aois, chaidh a thilgeil far eich. Bha tarbh-allaidh mòr an tòir air. Thionndaidh Fionghan. Rinn an tarbh is Fionghan carachd le chèile. Chaidh an dithis a ghoirteachadh. Ach mhair iad beò. Bha iad ag ràdh nach robh duine eile air tighinn beò tro shabaid le tarbh-allaidh mòr mar sin.

An Litir Bheag 135 An Litir Bheag 135 An Litir Bheag 137 An Litir Bheag 137

Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!