An cuala sibh riamh an sgeulachd Pàdraig na Beinne? Tha i a’
nochdadh ann an cruinneachadh de sgeulachdan traidiseanta a rinn Murchadh
MacLeòid nach maireann – ‘Murchadh HMI’ mar a chanadh daoine ris. ʼS e
sgeulachd laghach a th’ innte, air a deagh aithris le sàr-Ghàidheal. Nì mi
mo dhìcheall geàrr-chunntas dhith a thoirt dhuibh.
Bha fear ann uaireigin aig an robh tuathanas beag air cliathaich beinne.
Chanadh daoine Pàdraig na Beinne ris. Bha e fhèin, a bhean agus an gille
aca cho sona ʼs a bha an latha fada.
Bha dà bhò aca agus chuir iad romhpa tè dhiubh a reic. Dh’fhalbh Pàdraig
don bhaile mhòr leatha ach, mo thruaighe, cha robh aon duine ag iarraidh a
ceannach. Ghabh Pàdraig air ais dhachaigh air a shocair, e fhèin agus a’
bhò.
Cha robh e air a dhol fada nuair a thachair e ri fear aig an robh each ri
reic. Shaoil Pàdraig gum b’ fheàrr leis each a bhith aige, seach bò, agus
rinn an dithis suaip. Beagan ùine an dèidh sin, thachair e ri duine aig an
robh muc mhòr reamhar. Rinn iad còrdadh, agus dh’fhalbh Pàdraig leis a’
mhuic.
Thachair e an uair sin ri fear aig an robh gobhar. Agus – tuigidh sibh –
cha b’ fhada gus an robh e a’ dèanamh air an taigh le gobhar na chois, an
àite muc. Bha fear le caora a’ coiseachd seachad agus shaoil Pàdraig gum
biodh e math caora a bhith aige. Ach cha robh a’ chaora aige fada nuair a
thachair e ri fear le gèadh. Rinn an dithis aca suaip, agus dh’fhalbh ar
laoch leis a’ ghèadh.
Bha fear le coileach a’ dèanamh air a’ bhaile mhòr agus thachair e fhèin is
Pàdraig ri chèile. ‘O, coileach,’ thuirt Pàdraig ris fhèin, ‘nach biodh sin
na b’ fheàrr na gèadh?’
Bha e a’ fàs anmoch, agus bha an oidhche a’ tighinn. Cha robh Pàdraig air
càil ithe fad an latha agus bha an t-acras ga tholladh. Reic e an coileach
agus, leis an airgead a fhuair e, cheannaich e biadh.
Às dèidh dha grèim-bìdh a ghabhail, lean e air an rathad dhachaigh. Ràinig
e taigh caraid. A-steach a ghabh e, agus thòisich a charaid air ceistean a
chur air mu mar a chaidh an latha dha.
‘Och, meadhanach math,’ fhreagair Pàdraig. ‘Chan eil cus adhbhair agam
toileachas a dhèanamh, ach dè math dhomh a bhith a’ gearan?’ Agus dh’inns e
do a charaid, facal air an fhacal, a h-uile rud a dh’èirich dhà tron latha.
‘O, seadh,’ thuirt a charaid. ‘Chan eil sin ro mhath. Gheibh thu do chruaidh-fhortain nuair a chluinneas do
bhean mar a thachair. Cha bu toigh leam a bhith nad àite. Tha rud thugad, ʼille!’
‘O, ged as e droch rud a rinn mi,’ dh’aidich Pàdraig, ‘cha dèan a’ bhean
agam trod rium. Cha bhi i a’ gearan uair sam bith mu rud sam bith a nì mi.’
‘Tha sin doirbh a chreidsinn,’ fhreagair a charaid.
‘Glè mhath, ma-thà,’ arsa Pàdraig. ‘Cuiridh mi geall nach dèan i trod rium.
Tha ceud not agam air a chur ma seach. Ma throideas i rium, gheibh thus’ an
t-airgead. An toir thusa dhòmhsa ceud not mura dèan i gearan?’
‘Is mise a nì sin,’ thuirt a charaid. Agus innsidh mi dhuibh dè thachair do
Phàdraig aig an taigh – an-ath-sheachdain.
