Bha mi ag innse dhuibh mu mar a fhuair an cuairt-shruth ainmeil, Coire
Bhreacain, ainm. Ach ciamar a chaidh a chruthachadh? Uill, tha cuid a’
cumail a-mach gur i a’ Chailleach – seann ban-dia a’ gheamhraidh – a
chruthaich e. Bha i ag iarraidh àite far am biodh i a’ nighe a h-aodaich.
Ach, o chionn ghoirid, thàinig mi tarsainn air sgeulachd eile mu dheidhinn
Choire Bhreacain agus mar a chaidh a chruthachadh. ʼS e Rìgh nan Iasg a
chruthaich e le earball. Bha e a’ fàs fiadhaich mun chrùbaig a bha a’
gearan fad na h-ùine. Chan eil an sgeulachd ach goirid – agus seo i.
O chionn fhad an t-saoghail, bha a’ chrùbag cianail fhèin mòr. Aig an àm
sin, bha a slige cruinn. Cha robh i rèidh mar a tha i an-diugh. Bha a’
chrùbag làidir agus misneachail. Thuirt i gum biodh i deònach an cruinne a
thoirt timcheall air a druim. Bha na creutairean eile toilichte mu
dheidhinn sin. Ach, mo chreach, bha an cruinne fada na bu mhotha ʼs na bu
thruime na bhathar an dùil. Chaidh a’ chrùbag fhàsgadh le cuideam na cruinne agus dh’fhàs a slige rèidh is leathann
mar a tha i an-diugh.
A bharrachd air sin, mus do dh’fhàs a slige rèidh, bhiodh an cruinne a’ tuiteam dhith agus ʼs e sin a thug air a’ chrùbaig a
bhith a’ fiaradh nuair a tha i a’ coiseachd. Dh’fhàs a’ chrùbag seachd
searbh sgìth dhen ghnothach, agus chaidh i a dh’iarraidh taic aig Rìgh nan
Iasg.
‘Dè tha a’ cur ort?’ dh’fhaighnich Rìgh nan Iasg.
‘Bidh an cruinne a’ sleamhnadh far mo shlige fad na h-ùine,’ thuirt a’
chrùbag. ‘Tha mi sgìth dheth.’
‘Uill, ʼs tu fhèin a bha ag iarraidh an cruinne a ghiùlan,’ thuirt Rìgh nan
Iasg. ‘Ach, co-dhiù, bheir mi taic dhut.’
Aig an àm sin, bhiodh na sgreigeagan a’ snàmh gu saor sa mhuir. Cha robh
iad mar a tha iad an-diugh. Mhìnich Rìgh nan Iasg an suidheachadh dhaibh,
agus dh’iarr e orra gun a bhith a’ snàmh tuilleadh. Bha iad gu bhith air an
acrachadh – cuid dhiubh ris na creagan, cuid dhiubh ris a’ chrùbaig.
Chuir na sgreigeagan air slige na crùbaig stad air a’ chruinne bho bhith a’
sleamhnadh dhith. Cha robh a’ chrùbag toilichte, ge-tà. Bha an cruinne ro
throm dhi. Chaidh i gu Rìgh nan Iasg a-rithist agus rinn i gearain.
‘Dè tha a’ cur ort an turas seo?’ arsa Rìgh nan Iasg.
‘Tha an cruinne ro throm dhomh,’ thuirt a’ chrùbag.
Bha Rìgh nan Iasg a’ fàs sgìth de ghearan na crùbaig agus bhuail e grunnd
na mara le earball. ‘Ceart gu leòr,’ thuirt e. ‘Gheibh sinn cuidhteas an
cruinne uile-gu-lèir.’ Thilg e an cruinne suas chun na h-iarmailt gus nach
biodh e a’ gabhail gnothach ris tuilleadh. Ach dhìochuimhnich e mu staid
nan sgreigeagan. Chaidh am fàgail mar a bha iad – agus ʼs e sin as coireach
nach bi iad a’ snàmh an-diugh, ach gu bheil iad ceangailte ris na creagan.
Chaidh a’ chrùbag an lughad oir cha robh i airidh air meudachd mhòr. Agus,
nuair a bhuail Rìgh nan Iasg grunnd na mara le earball, agus e sgìth de
ghearan na crùbaig, ʼs ann a chaidh Coire Bhreacain a chruthachadh. Agus ʼs
ann linntean an dèidh sin a chaidh prionnsa Lochlannach a bhàthadh ann.
