Bha mi ag innse dhuibh mu Chlach a’ Choire – The Ringing Stone – ann an Tiriodh. Tha i faisg air cladach a tuath an eilein. ’S e clach iomrallach
a th’ innte a thàinig bho Eilean Rùim ann an Linn na Deighe. Tha caogad ’s a trì làraichean cruinn no ugh-chruthach oirre a chaidh a dhèanamh le
mac-an-duine. Thathar a’ smaoineachadh gun robh a’ chlach air a cur gu feum ann an cleachdaidhean diadhaidh còrr is ceithir mìle bliadhna air ais.
Agus ’s dòcha gun do lean an creideamh sin, gu ìre air choreigin, ann an linn nan Gàidheal. A rèir beul-aithris, co-dhiù, bha na Tiristich dhen bheachd gun
robh rudeigin os-nàdarrach mun chloich. Seo agaibh an stòiridh mu Chlach a’ Choire agus Lachlann am Bàrd.
O chionn fhada bha gnothaichean truagh ann an Tiriodh. Bha na daoine bochd agus gann de bhiadh. Chaidh fear a bha seo a-mach a dh’ionnsaigh na cloiche. B’
esan Lachlann am Bàrd. Cha robh e ann riamh roimhe ach bha e air cluinntinn gun robh cumhachdan sònraichte aig a’ chloich. Bha e a’ dol a shireadh cobhair
bhuaipe oir bha an sluagh ann an èiginn.
Le a dhòrn dùinte tharraing e buillean air a’ chloich. Ach cha tàinig fuaim sam bith aiste. Bha i mar chlach sam bith eile.
An uair sin, thog e dòirneag bhon chladach. Bhuail e gu cruaidh air a’ chloich leatha trì tursan. Thàinig fuaim mòr às a’ chloich, mar gur e clag iarainn a
bh’ innte.
Sheas Lachlann air ais. An ceann ùine ghoirid, nochd ceann anns a’ chuan faisg air. Shaoil e an toiseach gur e ròn a bh’ ann. Ach mar a thàinig an creutair
na b’ fhaisg’ air a’ chladach, chunnaic Lachlann gun robh ceann fir aige, le falt fada. Bha an t-eagal air an duine ach sheas e far an robh e.
Thàinig an creutair a-mach às a’ mhuir. Choisich e suas an cladach a dh’ionnsaigh Lachlainn. Nuair a bha e faisg air a’ bhàrd, thuirt e, ‘Carson a ghairm
thu orm, a Lachlainn?’
‘Tha am mart agam bochd agus tha i air sguir a thoirt bainne,’ fhreagair an duine, agus eagal na ghuth. ‘Chan eil biadh agam airson mo leanaibh.’
Sheas an creutair na thost
. Bha e a’ gabhail beachd air an t-suidheachadh. Mu dheireadh, thuirt e, ‘Tha mòran daoine ann an eugmhais aig an àm seo. Ach thàinig
thusa air mo thòir airson cobhair. Thalla dhachaigh agus thoir biadh dha do leanabh. Na inns do dhuine an reusan a thàinig thu an seo.’
Thionndaidh an creutair air ais don chuan. Mus deach e fodha, thuirt e a-rithist, ‘Tha mòran daoine ann an eugmhais…’ Thionndaidh Lachlann air a shàil agus
chaidh e dhachaigh.
Nuair a ràinig e an taigh, fhuair e am mart slàn agus làn de bhainne. Mar a bha e dhàsan, ’s ann a bha e do na coimhearsnaich aige cuideachd. Bha pailteas
bainne is bìdh aca bho sin a-mach.
Cha tuirt Lachlann guth ri duine mun turas aige do Chlach a’ Choire. Uill, cha tubhairt gus an robh e na sheann duine, agus na h-oghaichean timcheall air
ri taobh an teine.
Nise, nuair a bha mi fhìn aig a’ chloich o chionn ghoirid, chunnaic mi ròn anns a’ mhuir faisg orm. Uill, tha mi a’ smaoineachadh gur e ròn a bh’ ann…
