FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Tòmas Garnett agus an Clàrsair a Loisg a Thiompan

Bha mi ag innse dhuibh mun t-seanfhacal Ghàidhlig a chruinnich

Audio is playing in pop-over.

Tòmas Garnett agus an Clàrsair a Loisg a Thiompan

Bha mi ag innse dhuibh mun t-seanfhacal Ghàidhlig a chruinnich Tòmas Garnett ann am Muile: Is mairg a loisgeadh a thiompan ris. Chuir esan a’ Bheurla air: what a fool I was to burn my harp for him. Tha an ìre mhath an aon seanfhacal aig Alasdair MacNeacail anns a’ chruinneachadh aigesan – Is mairg a loisgeadh a thiompan dhut – pity him who would burn his harp for you. Tha e stèidhichte air seann sgeulachd – agus seo mar a dh’aithris Tòmas Garnett i.

O chionn fhada bha clàrsair ainmeil a’ fuireach ann am Muile. Bha e pòsta aig boireannach brèagha agus bha gaol mòr aige oirre. Bha clàrsach air leth prìseil aig a’ chlàrsair. Bha e moiteil aiste agus bheireadh e leis i do gach àite dhan rachadh e.

Chaidh an cupall seo a chèilidh air caraid a bha tinn, a bha a’ fuireach air taobh thall an eilein. Bha droch shìde ann. Bha aca ri strì an aghaidh gailleann. Mheilich a’ bhean leis an fhuachd. Dh’fhanntaich i. Bha i ann an cunnart a beatha.

Rinn an duine aice oidhirp a cumail beò. Chuir e teine thuige, a’ cleachdadh fraoch tioram. Ach cha robh mòran fraoich ann. Airson teas a chumail ri a bhean, bhris e a chlàrsach ann an sgealban. Chuir e a chlàrsach – pìos air phìos – don teine.

Chunnaic fear òg eile, a bha a’ sealg, an toit. ’S e duine-uasal a bh’ ann. Chaidh e a-null far an robh an cupall. Bha biadh agus deoch aig an duine seo agus thug e an dà chuid don bhoireannach. Thàinig i thuige.

Thòisich an duine-uasal air bruidhinn ri bean a’ chlàrsair. Bha an clàrsair cho toilichte gun robh feabhas a’ tighinn air a bhean ’s nach do mhothaich e gun robh an còmhradh car dlùth is pearsanta. Bha a bhean agus an duine-uasal air a bhith eòlach air a chèile nuair a bha iad òg.

Bha am boireannach air a togail le a seanmhair a bha a’ fuireach air eilean eile – an aon eilean ri athair an fhir seo. Bha i fhèin agus an duine-uasal air a bhith nan dlùth chompanaich nuair a bha iad òg. Bha am meas a bh’ aca do chèile air fhàs gu gaol.

Ach chaochail seanmhair na caileige agus b’ fheudar dhi tilleadh do dh’eilean a breith, gu taigh a h-athar. Bhon latha sin chun an latha seo fhèin, cha robh i fhèin ’s an duine-uasal air coinneachadh ri chèile no dad a chluinntinn mu chach-a-chèile.

Chan e an teine a-mhàin a bh’ air a chur thuige a-muigh sa mhonadh air an latha sin. Chaidh lasair a chur ris an t-seann ghaol cuideachd. Chuir an duine-uasal roimhe bean a’ chlàrsair a thoirt air falbh leis gu eilean eile.

Choisich an triùir còmhla airson greis. Ann an cagair, dh’innis an duine-uasal do bhean a’ chlàrsair dè bha fa-near dha. Bha ise fhathast ann an gaol leis, agus dh’aontaich i.

Nuair a ràinig iad gleann, chunnaic am boireannach allt aig bonn a’ ghlinne. Thuirt i ris an duine aice gun robh am pathadh oirre. Dh’fhalbh an clàrsair a dh’iarraidh uisge bhon allt. Nuair a bha e fada gu leòr air falbh, ruith a bhean agus an duine-uasal air falbh còmhla. Bha an clàrsair air a bhean agus a chlàrsach a chall, agus thuirt e, “Is mairg a loisgeadh a thiompan dhut!”

Litir 670 Litir 670 Litir 672 Litir 672

Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!