FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Sliochd an Eich Bhric Nach Robh Riamh Glic (2)

Bha mi ag innse dhuibh an stòiridh Sliochd an Eich

Audio is playing in pop-over.

Sliochd an Eich Bhric Nach Robh Riamh Glic (2)

Bha mi ag innse dhuibh an stòiridh Sliochd an Eich Bhric Nach Robh Riamh Glic à sgìre Loch Laomainn. Tha an stòiridh ag innse mar a thàinig an t-ainm Mac an Oighre, no MacNair, gu bith. Tha Mac an Oighre a’ ciallachadh “the son of the heir”.

Bha Clann Phàrlain an Arair air mòran dhen fhearann aca a chall. Bha a’ chiad mhac – an t-oighre – aig MacPhàrlain am beachd a dhol a Dhùn Èideann, feuch an còrr dhen fhearann aige fhaighinn air ais bhon Rìgh. Ach bha each robach aige. Cha bhiodh sin freagarrach airson a dhol a Dhùn Èideann. Bha e, mar sin, ag iarraidh each bòidheach breac fhaighinn bho a leth-bhràthair air iasad.

“Chan fhaigh thu an t-each air iasad oir tha an t-eagal oirnn nach fhaigh sinn air ais e a-chaoidh tuilleadh,” thuirt màthair a leth-bhràthar, an dàrna bean aig athair. ̓ S e ban-Shasannach a bh’ innte.

Ach thuirt an gille gun toireadh e an t-each air ais slàn fallain. Thuirt e sin rithe uair is uair. “Ma tha thu cho cinnteach sin,” thuirt a mhuime, “an toir thu dhomh còir don fhearann agad mar bharantas? Mura toir thu an t-each dhachaigh slàn fallain, gheibh do bhràthair am fearann mar èirig.”

Bha an gille rudeigin faoin agus ghabh e ris a’ bhargan. Chaidh fianaisean fhaotainn. Rinneadh cùmhnantan. Mura toireadh an t-oighre an t-each breac dhachaigh slàn fallain, gheibheadh a leth-bhràthair còir air an fhearann aige.

Ach bha a mhuime ri foill. Bhruidhinn i ris an t-searbhant a bha a’ dol cuide ris an oighre a Dhùn Èideann. Thug i puinnsean dha airson a thoirt don each bhreac. Agus thug i duais dha airson an t-each a phuinnseanachadh.

Dh’fhalbh an t-oighre gu ruige Dùn Èideann a’ marcachd an eich bhric. Bha an searbhant a’ marcachd air each eile. Dh’fhalbh an dithis rathad Taigh an Droma, agus iad ag amas air a dhol tro Shruighlea. Stad iad airson na h-oidhche aig taigh-òsta. Chuir an searbhant na h-eich don stàball. Chuir e am puinnsean ann am biadh an eich bhric. An ath latha, lorg iad an t-each breac marbh anns an stàball.

Cha robh air ach an dìollaid a b’ fheàrr a chur air each an t-searbhaint. Thill oighre Chloinn Phàrlain dhachaigh air muin an eich; ghiùlain an searbhant na màileidean, agus e air chois. Nuair a thill an t-oighre, agus an t-each breac marbh, dh’agair a mhuime am fearann aige do a mac fhèin mar èirig. Chaill an t-oighre am fearann aige mar sin do a leth-bhràthair.

Às dèidh na thachair, cha robh mòran spèis aig muinntir na fine don t-seann oighre. Leis gun robh e cho faoin ̓s gun tug e seachad a chòir air an fhearann dìreach airson each breac, ̓s e “An t-Each Breac” a chanadh daoine ris.

Phòs e agus bha clann aige. ̓ S ann bho a mhac-san a shìolaich an dream Mac an Oighre – no MacNair mar a th’ orra ann am Beurla. Ged a fhuair mac na ban-Shasannaich fearann an Arair, cha do dh’aidich Clann Phàrlain riamh mar cheann-cinnidh e. Theireadh iad ri a shliochd “Clann Phàrlain an Fhearainn”. Agus sliochd a’ chiad oighre? Uill, riuthasan, theireadh iad “Sliochd an Eich Bhric Nach Robh Riamh Glic”.

Litir 620 Litir 620 Litir 622 Litir 622

Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!