Tha an sgeulachd An Long a Chaidh a dh’Ameireagaidh a’ tighinn gu ceann an-diugh. Thill na fithich le còig botail de dh’uisge à Tobar nam Buadh. ‘Leig ar dithis bhràithrean mu sgaoil,’ thuirt iad.
‘Cha leig,’ ars Iain, ‘gus am bi fios agam le cinnt gur e an t-uisge ceart a th’ agaibh.’ Mus do mharbh Iain an t-each, thug an t-each (oir ʼs e am bodach liath a bh’ ann) rabhadh dha mu dhòigh gus dèanamh cinnteach gur e an t-uisge ceart a bh’ ann. Lean Iain òrdugh a’ bhodaich agus thilg e deur dhen uisge air an each mharbh. Cha do charaich an t-each. Cha b’ ann à Tobar nam Buadh a bha an t-uisge.
Mhaoidh Iain air na fithich gun toireadh e na cinn far na dithis a bh’ aige ann am bruid mura faigheadh iad an t-uisge ceart dha. Dh’fhalbh na fithich a-rithist. Thill iad le còig botail de dh’uisge.
Thilg Iain steall dheth air an each. An turas seo, thàinig an t-each beò. Dh’fhalbh iad còmhla don chaisteal. Thug Iain trì de na botail seachad don Rìgh agus ghlèidh e na dhà eile.
Ghabh a’ bhaintighearna na trì botail. Chaidh i don t-seòmar aice agus dh’òrdaich i coire mòr làn uisge a chur air agus a ghoil. Nigh i i fhèin leis an uisge o na trì botail o bhonn a coise gu mullach a cinn. Bha Iain ga coimhead tron toll-iuchrach anns an doras aice. Leum a’ bhaintighearna don choire agus thuirt i nach pòsadh i ach fear a sheasadh cho fada rithe anns a’ choire uisge. Chuala an Rìgh sin. Chaidh e don t-seòmar aice. Leum e don choire agus chaidh a losgadh gu bàs.
Smaoinich Iain air a’ bhodach liath agus thàinig am bodach. Mhìnich Iain na bh’ air tachairt – mar a leum an Rìgh a-steach don choire agus mar a chaidh a losgadh gu bàs. Mhìnich e cuideachd mar a dhìon a’ bhaintighearna i fhèin ro-làimh leis an uisge à Tobar nam Buadh.
‘Thalla thus’,’ thuirt am bodach, ‘agus nigh thu fhèin leis an uisge bhon dà bhotal eile. Bidh sin cho math ʼs ged a bhiodh trì agad. Thalla a-steach far a bheil a’ bhaintighearna. Can rithe – ma phòsas i thu, gun seas thu cho fada rithe fhèin anns a’ choire.’
Nigh Iain e fhèin o bhonn a choise gu mullach a chinn leis an uisge à Tobar nam Buadh. Chaidh e far an robh i fhèin agus thuirt e rithe, ‘Ma phòsas tu mise, leumaidh mi don choire còmhla riut.’
‘Pòsaidh, gu dearbh,’ ars ise. Thug e leum a-steach don choire agus chuir e a dhà làimh mu a timcheall. Thòisich e air a pògadh. ‘ʼS tus’ an duine agamsa a-nise,’ thuirt i.
Thàinig iad a-mach às a’ choire agus chuir iad aodach orra fhèin. Goirid an dèidh sin, phòs iad agus fhuair esan a bhith na rìgh an àite an t-seann rìgh a bha a-nise marbh.
Dh’fhàg am bodach beannachd aig Iain agus thuirt e ris, ‘Rinn mi dhut an rud a gheall mi dhut. Rinn mi duine fortanach dhìot.’
Bha sin fìor, agus mura shiubhail iad uaithe sin, tha Rìgh Iain agus a bhean beò san lùchairt fhathast.
