How woad came to scotland (3)
I was telling you the story ‘how woad came to Scotland’ [or, more
likely, indigo as it was from India]. The Barra orphan lad was in
India. His barrow was full of golden rods. He returned home. He showed
the golden rods to the farmer. ‘What are you going to do with those?’
asked the farmer.
‘I’m going to leave them to you,’ said the lad.
‘Oh,’ said the farmer, ‘don’t leave them to me at all. They belong to
you. You are now wealthy.’
They were at home for a few days. ‘A big estate is being sold,’ said
the farmer. ‘It’s an indigo estate. I’ll go to the auction. I’ll buy
the estate for you.
‘Very good,’ said the lad.
The farmer went to the auction. He bought the estate. ‘You now own the
estate,’ he said to the lad. The lad kept the employees on the estate
and things went well for him.
Years elapsed. Who appeared one day at the farmer’s house but the mate.
He had returned from the seven seas. ‘Where’s the lad?’ he asked.
‘Well,’ said the farmer, ‘the lad is better off today than you or me.’
They went to visit him. They reached his estate house. The lad came to
the door. He and the mate shook each other’s hands. The mate asked him
what had happened to him.
The lad explained the situation to him. ‘Who’s on the boat today?’ he
asked.
‘Only the old ones you know,’ said the mate.
‘Very good,’ said the lad. ‘We’ll fill the boat with a load of indigo.
But I’ll put the captain off, and part of the crew with him – the ones
who were against me. You’ll get command of the boat.’
‘Very good,’ said the mate. They organised everything. They loaded the boat
with indigo and they sailed to Scotland. That was the first time indigo
reached Scotland – thanks to an orphan from Barra. And that’s my story.
Mar a Thàinig an Guirmean a dh’Alba (3)
Bha mi ag innse na sgeulachd ‘Mar a Thàinig an Guirmean a dh’Alba’. Bha an
dìlleachdan Barrach anns na h-Innseachan. Bha am bara aige làn de shlatan
òir. Thill e dhachaigh. Sheall e na slatan òir don tuathanach. ‘Dè tha thu
a’ dol a dhèanamh le sin?’ dh’fhaighnich an tuathanach.
‘Tha mi a’ dol gam fàgail agaibh fhèin,’ ars an gille.
‘O,’ ars an tuathanach, ‘na fàg agams’ idir iad. ʼS ann leat fhèin a tha
iad. Tha thu beartach a-nise.’
Bha iad beagan làithean aig an taigh. ‘Tha oighreachd mhòr ga reic,’ thuirt
an tuathanach. ‘ʼS e oighreachd ghuirmein a th’ innte. Thèid mise dhan rùp.
Ceannaichidh mi an oighreachd dhut fhèin.’
‘Glè mhath,’ ars an gille.
Chaidh an tuathanach don rùp. Cheannaich e an oighreachd. ‘ʼS ann leat
fhèin a tha an oighreachd a-nise,’ thuirt e ris a’ ghille. Chùm an gille an
luchd-obrach air an oighreachd agus chaidh gnothaichean gu math dha.
Chaidh bliadhnaichean seachad. Cò nochd latha a bha seo aig taigh an
tuathanaich ach am meat. Bha e air tilleadh bho na seachd cuantan. ‘Ca’l an
gille?’ dh’fhaighnich e.
‘Uill,’ ars an tuathanach, ‘tha an gille nas fheàrr dheth an-diugh na tha
thusa no mise.’
Chaidh iad a chèilidh air. Ràinig iad an taigh mòr aige. Thàinig an gille
chun an dorais. Rug e fhèin ʼs am meat air làimh air a chèile.
Dh’fhaighnich am meat dheth gu dè a bh’ air èirigh dha.
Mhìnich an gille an suidheachadh dha. ‘Cò th’ air a’ bhàta an-diugh?’
dh’fhaighnich e.
‘Chan eil ach an t-seann fheadhainn air a bheil thu eòlach,’ ars am meat.
‘Glè mhath,’ ars an gille. ‘Lìonaidh sinn am bàta le luchd de ghuirmean.
Ach cuiridh mi an sgiobair dhith, agus pàirt dhen chriutha leis – an
fheadhainn a bha nam aghaidh. Gheibh thusa comannd air a’ bhàta.’
‘Glè mhath,’ ars am meat. Chuir iad a h-uile sìon air dòigh. Luchdaich iad
am bàta le guirmean agus sheòl iad gu ruige Alba. B’ e sin a’ chiad turas a
ràinig an guirmean Alba – taing do dhìlleachdan à Barraigh. Agus ʼs e sin
mo sgeulachd.