FaclairDictionary EnglishGàidhlig

706: Dugald Carmichael (1) 706: Dùghall MacIlleMhìcheil (1)

B1 - Intermediate - The Little LetterB1 - Eadar-mheadhanach - An Litir Bheag

Litir shìmplidh sheachdaineach do luchd-ionnsachaidh le clàr-fuaime, tar-sgrìobhadh is eadar-theangachadh. A simple weekly letter to Gaelic learners with audio, transcription and translation.

Tha an litir bheag ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. The little letter is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Audio is playing in pop-over.

Dùghall MacIlleMhìcheil (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha mi airson innse dhuibh mu Dhùghall MacIlleMhìcheil à Lios Mòr. Bha Dùghall ainmeil ann an saoghal nan lus-eòlaichean. Bithear a’ gabhail ‘ Father of Marine Botany’ air.

Rugadh e ann an Sròn na Craoibhe, ann an ceann a tuath Lios Mòr, anns a’ bhliadhna seachd ceud deug, seachdad ʼs a dhà (1772). Bha a phàrantan nan croitearan bochda. Bho òige, bha ùidh mhòr aig Dùghall ann an nàdar.

Ach chan e saidheans a rinn e aig an oilthigh. Chaidh e an toiseach a dh’Oilthigh Ghlaschu far an do rinn e Eòlas Clasaigeach. An uair sin, ghluais e a dh’Oilthigh Dhùn Èideann airson Eòlas-leigheis a dhèanamh. Thàinig e a-mach mar lannsair.

Dh’obraich e airson naoi bliadhna mar lannsair aig na h- Argyll Fencibles. Bha e ann an Èirinn fad na h-ùine sin. Ge-tà, cha robh e riaraichte. Bha e airson tuilleadh eòlais a bhith aige air nàdar. Agus bha e airson a dhol a-null thairis. Mar sin, ghabh e cothrom mar shaighdear ann an rèisimeid eile – na 72nd Highlanders.

Bha e an toiseach ann an Ceap an Deagh Dhòchais ann an Afraga a Deas. Bha e air a bheò-ghlacadh leis na lusan an sin. Ann an ochd ceud deug ʼs a seachd (1807), chaidh e – gu saor-thoileach – gu Bàgh Algoa, gu sear air a’ Cheap, faisg air far a bheil Port Ealasaid an-diugh. An sin, thòisich e air ùidh a ghabhail anns na h-èisg, a bharrachd air lusan.

Sgrìobh Dùghall notaichean mionaideach mu na craobhan is lusan a bha a’ fàs ann, agus am feum a rinn muinntir an àite dhiubh. Dhìon e cliù nan siorcan a tha pailt sa mhuir an sin. A bharrachd air sin, rinn e tuairisgeul de dhòigh-beatha nan daoine.

Ann an ochd ceud deug ʼs a deich (1810), bha e an sàs ann an iomairt armaichte aig na Breatannaich airson Mauritius a ghabhail thairis bho na Frangaich. Aig an àm sin, ʼs e L’Isle de France no Eilean na Frainge a chanadh daoine ri Mauritius. Innsidh mi dhuibh anns an ath Litir mar a chaidh do Dhùghall MacIlleMhìcheil anns a’ ghnothach sin.

Dugald Carmichael (1)

English Beurla

I want to tell you about Dugald Carmichael from Lismore. Dugald was famous in the world of botanists. He is called the ‘Father of Marine Botany’.

He was born at Stronacraoibh in the north of Lismore in 1772. His parents were poor crofters. From his youth, Dugald had a great interest in nature.

But it isn’t science he did at university. He initially went to Glasgow University where he did Classics. Then he moved to the University of Edinburgh to study medicine. He came out as a surgeon.

He worked for nine years as a surgeon for the Argyll Fencibles. He was in Ireland all that time. However, he wasn’t satisfied. He wanted to know more about nature. And he wanted to go overseas. So he joined as a soldier in another regiment – the 72nd Highlanders.

He was to initially at the Cape of Good Hope in South Africa. He delighted in the plants there. In 1807 he went – voluntarily – to Algoa Bay, east of the Cape, near where Port Elizabeth is today. There he started to take an interest in the fish, in addition to plants.

Dugald wrote detailed notes about the trees and plants that were growing there, and the use to which locals put them. He defended the reputation of the sharks that abound in the sea there. In addition, he described of the way of life of the people.

In 1810, he was involved in an armed campaign by the British to take Mauritius from the French. At that time, it was L’Isle de France or the Isle of France that people called Mauritius. I’ll tell you in the next Litir how Dugald Carmichael got on in that matter.

Dùghall MacIlleMhìcheil (1)

Gaelic Gàidhlig

Tha mi airson innse dhuibh mu Dhùghall MacIlleMhìcheil à Lios Mòr. Bha Dùghall ainmeil ann an saoghal nan lus-eòlaichean. Bithear a’ gabhail ‘ Father of Marine Botany’ air.

Rugadh e ann an Sròn na Craoibhe, ann an ceann a tuath Lios Mòr, anns a’ bhliadhna seachd ceud deug, seachdad ʼs a dhà (1772). Bha a phàrantan nan croitearan bochda. Bho òige, bha ùidh mhòr aig Dùghall ann an nàdar.

Ach chan e saidheans a rinn e aig an oilthigh. Chaidh e an toiseach a dh’Oilthigh Ghlaschu far an do rinn e Eòlas Clasaigeach. An uair sin, ghluais e a dh’Oilthigh Dhùn Èideann airson Eòlas-leigheis a dhèanamh. Thàinig e a-mach mar lannsair.

Dh’obraich e airson naoi bliadhna mar lannsair aig na h- Argyll Fencibles. Bha e ann an Èirinn fad na h-ùine sin. Ge-tà, cha robh e riaraichte. Bha e airson tuilleadh eòlais a bhith aige air nàdar. Agus bha e airson a dhol a-null thairis. Mar sin, ghabh e cothrom mar shaighdear ann an rèisimeid eile – na 72nd Highlanders.

Bha e an toiseach ann an Ceap an Deagh Dhòchais ann an Afraga a Deas. Bha e air a bheò-ghlacadh leis na lusan an sin. Ann an ochd ceud deug ʼs a seachd (1807), chaidh e – gu saor-thoileach – gu Bàgh Algoa, gu sear air a’ Cheap, faisg air far a bheil Port Ealasaid an-diugh. An sin, thòisich e air ùidh a ghabhail anns na h-èisg, a bharrachd air lusan.

Sgrìobh Dùghall notaichean mionaideach mu na craobhan is lusan a bha a’ fàs ann, agus am feum a rinn muinntir an àite dhiubh. Dhìon e cliù nan siorcan a tha pailt sa mhuir an sin. A bharrachd air sin, rinn e tuairisgeul de dhòigh-beatha nan daoine.

Ann an ochd ceud deug ʼs a deich (1810), bha e an sàs ann an iomairt armaichte aig na Breatannaich airson Mauritius a ghabhail thairis bho na Frangaich. Aig an àm sin, ʼs e L’Isle de France no Eilean na Frainge a chanadh daoine ri Mauritius. Innsidh mi dhuibh anns an ath Litir mar a chaidh do Dhùghall MacIlleMhìcheil anns a’ ghnothach sin.

PDF

Download the text of this week's letter as a PDF:Thoir a-nuas Litir mar PDF:

Download File

PDF documents are especially suited for printing out. Most computers can open PDF files, but if you have problems viewing them you may need to install reader software such as Tha faidhleachan PDF gu sònraichte math airson clò-bhualadh. Tha e furasta gu leòr do chuid de choimpiutairean faidhleachan PDF fhosgladh, ach ma tha trioblaid agad ‘s dòcha gum biodh e feumail bathar-bog mar Adobe Acrobat Reader. fhaighinn.

Litir do Luchd-ionnsachaidh

This letter corresponds to Tha an Litir seo a’ buntainn ri Litir do Luchd-ionnsachaidh 1010

Podcast

BBC offers this litir as a podcast: Visit the programme page for more info and to download or subscribe. Tha am BBC a’ tabhainn seo mar podcast. Tadhail air an duilleag-phrògraim airson barrachd fiosrachaidh no airson podcast fhaighinn

Other letters Litrichean eile