An t-seachdain seo bu mhath leam tòiseachadh air seann sgeulachd a chaidh a chruinneachadh anns an naoidheamh linn deug ann an Eilean Eige. ’S e an t-ainm
a th’ air an sgeulachd “Craobh-òir agus Craobh-airgid”. Nì mi beagan nas giorra i na bha i bho thùs, agus rud beag nas sìmplidhe, ach cumaidh mi cho faisg
air an t-seann chainnt ’s as urrainn.
Bha rìgh ann uaireigin. Bha bean aige air an robh Craobh-airgid mar ainm. Bha nighean aige cuideachd, agus ’s e an t-ainm a bh’ oirrese Craobh-òir. Là de
na làithean, chaidh Craobh-òir agus Craobh-airgid gu ruige gleann far an robh tobar.Anns an tobar bha breac.
Bhruidhinn Craobh-airgid ris a’ bhreac. “A bhricein bhig bhòidhich,” thuirt i, “nach mise a’ bhànrigh as brèagha san t-saoghal?”
“O gu dearbh, cha tu!” ars’ am breac.
“Cò eile?” dh’fhaighnich a’ bhànrigh.
“Tha Craobh-òir, do nighean.”
Chaidh Craobh-airgid dhachaigh, agus an caothach ga dalladh. ’S e an aon rud a shàsaicheadh i – nam faigheadh i cridhe agus gruthan Chraoibh-òir, a
nighean, ri ithe. Am beul na h-oidhche thàinig an rìgh dhachaigh agus dh’innseadh dha gu robh a bhean, Craobh-airgid, tinn. Chaidh e far an robh i agus
dh’fhaighnich e dhith gu dè a bha ceàrr oirre.
“Chan eil rud sam bith a b’ urrainn dhomh dhèanamh,” thuirt an rìgh, “nach dèanainn dhut.”
“Ma gheibh mi cridhe agus gruthan Chraoibh-òir ri ithe, bidh mi slàn,” fhreagair Craobh-airgid.
Dh’fhalbh an rìgh agus chuir e a chuid ghillean a-mach a dh’iarraidh boc-goibhre. Thug e a chridhe is a ghruthan do bhean airson ithe. Dh’èirich i gu slàn
fallain.
Dè thachair mun àm seo ach gun do nochd mac rìgh mhòir. Bha e ag iarraidh Craobh-òir a phòsadh. Thug an rìgh a chead agus dh’fhalbh an cupall a-null
thairis.
Bliadhna an dèidh seo, chaidh Craobh-airgid don ghleann far an robh an tobar anns an robh am breac.
“A bhricein bhig bhòidhich,” thuirt i, “nach mise a’ bhànrigh as brèagha san t-saoghal?”
“O, gu dearbh, cha tu.”
“Cò eile?”
“Tha Craobh-òir, do nighean.”
“Ge-tà, is fhada bho nach robh ise beò,” thuirt a’ bhànrigh. “Tha bliadhna ann bho dh’ith mi a cridhe agus a gruthan.”
“O, gu dearbh,” ars’ am breac, “is ise nach eil marbh. Tha i pòsta aig prionnsa mòr thall thairis.”
Chaidh Craobh-airgid dhachaigh agus dh’iarr i air an rìgh an long-fhada a chur air dòigh, oir bha i a’ dol a choimhead a h-eudail, Craobh-òir. Chaidh an
long-fhada a chur air dòigh agus dh’fhalbh iad.
’S i Craobh-airgid fhèin a bh’ air an stiùir. Cha robh iad fada sam bith air a’ chuan oir bha an long luath. Nuair a ràinig iad an taobh thall, bha am
prionnsa a-muigh a’ sealg. Chunnaic Craobh-òir long a h-athar agus thuirt i ri a seirbheiseach, “tha mo mhàthair a’ tighinn agus marbhaidh i mi.”
“Cha mharbh idir”, thuirt an seirbheiseach. “Glasaidh sinn a-staigh ann an seòmar thu far nach fhaigh i nad chòir.”
’S ann mar sin a bha e. Nuair a thàinig Craobh-airgid air tìr, thòisich i air èigheachd, “Trobhad seo, tha do mhàthair air tighinn gad choimhead.” Chaidh
a’ bhànrigh don doras.
“Nach cuir thu do mheur a-mach air toll na h-iuchrach,” thuirt i, “’s gun toir do mhàthair pòg dhi.”
Chuir Craobh-òir a meur a-mach air toll na h-iuchrach. Agus innsidh mi dhuibh dè thachair dhi an ath-sheachdain.
