An t-seachdain sa chaidh dh’innis mi dhuibh seann sgeulachd à Eilean Eige mu Chraobh-òir agus a màthair, Craobh-aigid. Bha Craobh-airgid ag iarraidh a
nighean a mhurt oir bha a nighean na bu bhrèagha na i. Bha Craobh-airgid a’ smaoineachadh gu robh a nighean marbh, ach cha robh. Bha i pòsta aig prionnsa
agus bha i a’ fuireach thall thairis. Nuair a dh’fhàg sinn an sgeulachd, bha Craobh-òir glaiste ann an seòmar agus bha a màthair air an taobh a-muigh
dheth. Bha Craobh-òir air a meur a chur a-mach air toll-iuchrach an dorais mar a dh’iarr Craobh-airgid oirre. Nise, cuiridh mi crìoch air an sgeulachd….
Stob Craobh-airgid bior nimhe ann am meur a h-ìghne agus thuit Craobh-òir marbh. Nuair a thàinig an duine aice, am prionnsa, dhachaigh, lorg e marbh i. Bha
e fo mhulad. Leis cho brèagha ’s a bha i, cha do thiodhlaic e idir i, ach ghlais e a-staigh ann an seòmar i far nach fhaigheadh duine na còir.
An ceann ùine phòs e a-rithist agus bha an taigh gu lèir fo làimh na mnà seo ach aon seòmar agus ’s e am prionnsa a bha a’ glèidheadh iuchair an t-seòmair
sin. Là de na làithean, dhìochuimhnich e an iuchair a thoirt leis agus fhuair an dàrna bean a-staigh don t-seòmar. Dè chunnaic i an sin ach an t-aon
bhoireannach a bu bhrèagha ’s a chunnaic i riamh. Chunnaic i am bior nimhe ann am meur a’ bhoireannaich agus thug i aiste e. Agus dh’èirich Craobh-òir beò,
cho brèagha ’s a bha i riamh.
Am beul na h-oidhche, thàinig am prionnsa dhachaigh. Nuair a chunnaic e gu robh Craobh-òir beò thòisich e air a pògadh ’s a pògadh ’s a pògadh. Thuirt an
dàrna bean ris, “Bhon is ise a’ chiad tè a bha agad, is fheàrr dhut leantainn rithe, agus falbhaidh mise.”
“O, gu dearbh, chan fhalbh,” fhreagair am prionnsa. “Bidh an dithis agaibh agam.” Agus sin mar a bha.
An ceann dà bhliadhna, chaidh Craobh-airgid don ghleann far an robh an tobar anns an robh am breac. “A bhricein bhig bhòidhich,” ars’ ise, “nach mise a’
bhànrigh as brèagha san t-saoghal?”
“O, gu dearbh, cha tu,” fhreagair am breac.
“Cò eile?”
“Tha Craobh-òir, do nighean.”
Chaidh Craobh-airgid dhachaigh agus b’ fheudar don rìgh an long-fhada a chur air dòigh. Thuirt a’ bhànrigh gu robh i a’ dol a choimhead a h-eudail,
Craobh-òir. Chaidh an long-fhada a chur air dòigh, agus dh’fhalbh iad. ’S i Craobh-airgid fhèin a bh’ air an stiùir. Cha robh iad fada sam bith air a’
chuan oir bha an long luath. Nuair a ràinig iad an taobh thall, bha am prionnsa air falbh. Chunnaic Craobh-òir long a h-athar a’ tighinn.
“O,” ars’ ise, “tha mo mhàthair a’ tighinn agus marbhaidh i mi.”
“Cha mharbh idir,” ars’ an dàrna bean.
Thàinig Craobh-airgid air tìr. “Thig a-nuas, a Chraoibh-òir, a ghaoil,” ars’ ise, “agus do mhàthair fhèin air tighinn gad ionnsaigh le deoch phrìseil.”
“Tha e na chleachdadh anns an dùthaich seo,” ars’ an dàrna bean, “gun toir an neach a bheir seachad deoch balgam e fhèin an toiseach.”
Chuir Craobh-airgid a beul ris, agus thug an dàrna bean dòrn dhi sìos a craos. Thuit Craobh-airgid marbh leis a’ phuinnsean san deoch. Cha robh aca ach a
corp a thoirt dhachaigh is a thiodhlacadh.
Bha am prionnsa agus a dhithis bhan beò fada an dèidh seo, gu toilichte agus gu rianail. Dh’fhàg mise an sin iad.
