Understand the boat
				              Understand  the  boat  and  the  boat
will understand you. Understand the
boat  and  the  boat  will  understand
you.  Understand  the  boat  and  the
boat will understand you. 
I saw that proverb in a hotel on Mull. I was on
a  cruise  [sailing  journey]  at  the
time.  I  was  staying  the  night  in
Tobermory.   But   was   the   boat
understanding   me?   And   was   I
understanding the boat?
	I   saw   the   proverb   in   the
Mishnish Hotel in Tobermory. There
are  other proverbs also written on
the walls. And “Caileagan” [lasses]
and “Balaich” [lads] are written on
the  toilet  doors.  It’s  good  to  see
Gaelic in a place like that. I mean in
the hotel, rather than in the toilet!
	Before I reached Tobermory I
was sailing for a fortnight. I started
in  Orkney.  Orkney  was  very  nice,
and the people were nice.
	On the way to Mull I saw many
mountains.  I  had  a  beautiful  day
between  Kinlochbervie  and  Poolewe. In the one view, I was seeing
the  mountains  between  Foinaven
and Torridon. What a view! The day was calm. The mountains appeared
as if they were painted on a canvas.
I saw dolphins and porpoises. I
saw  one  whale.  And  I  saw  lots  of
sea-birds as well. There were puffins, and gannets, fulmars, razorbills,
common   guillemots,   black   guillemots  and  bonxies  (great  skuas).
And close to the Small Isles, there
were  Manx  shearwaters.  They  nest
on Rum.
	And I heard one bird, although
I didn’t see it. I was near the Rubha
Rèidh.  That’s  north  of  Gairloch
[“the  short  loch”].  There  was  a
frightful sound. It was as if a woman
were screaming. That was the red-throated diver. The old people were
saying,  when  the  diver  sings,  that
rain will come. And a bit of rain did
come.  When  you  are  sailing,  an
understanding of the boat – and of
the weather – is very useful.
				             
				            
				              Tuig thus’ an t-eathar agus tuigidh an t-eathar thu
				              Tuig thus’ an t-eathar agus tuigidh an t-
eathar thu. Understand the boat and the
boat will understand you. Tuig thus’ an
t-eathar  agus  tuigidh  an  t-eathar  thu.
Chunnaic  mi  an  seanfhacal  sin  ann  an
taigh-òsta  ann  am  Muile.  Bha  mi  air
cuairt-mhara  aig  an  àm.  Bha  mi  a’
fuireach  na  h-oidhche  ann  an  Tobar
Mhoire.  Ach  an  robh  an  t-eathar  gam
thuigsinn? Agus an robh mise a’ tuigsinn
an eathair?
Chunnaic mi an seanfhacal ann an
Taigh-òsta  Mhishnish  ann  an  Tobar
Mhoire. Tha seanfhaclan eile sgrìobhte
air  na  ballachan  cuideachd.  Agus  tha
“Caileagan”  is  “Balaich”  sgrìobhte  air
dorsan nan taighean-beaga. Tha e math a
bhith a’ faicinn Gàidhlig ann an àite mar
sin. Tha mi a’ ciallachadh san taigh-òsta,
seach san taigh-bheag!
Mus do ràinig mi Tobar Mhoire,
bha  mi  a’  seòladh  airson  ceala-deug.
Thòisich   mi   ann   an   Arcaibh.   Bha
Arcaibh glè shnog, agus bha na daoine
laghach.
Air an t-slighe a Mhuile chunnaic
mi  tòrr  bheanntan.  Bha  latha  àlainn
agam  eadar  Ceann  Loch  Biorbhaidh
agus Poll Iù. Anns an aon sealladh, bha
mi a’ faicinn nam beann  eadar  Foinne
Bheinn agus Toirbheartan. Abair
sealladh! Bha an latha ciùin. Bha coltas
air  na  beanntan  gun  robh  iad  air  am
peantadh air canabhas.
Chunnaic  mi  leumadairean  agus
peileagan.   Chunnaic   mi   aon   mhuc-mhara. Agus chunnaic mi eòin-mhara gu
leòr  cuideachd.  Bha  buthaidean  ann,
agus sùlairean, fulmairean, coltraichean,
eòin   dubha   sgadain,   calltagan   agus
fasgadain. Agus faisg air na h-Eileanan
Beaga,  bha  fachaich  ann.  Tha  iad  a’
neadachadh ann an Rùm.
Agus chuala mi aon eun ged nach
fhaca mi e. Bha mi faisg air an Rubha
Rèidh.  Tha  sin  gu  tuath  air  a’  Gheàrr
Loch. Bha fuaim eagallach ann. Bha e
mar gun robh boireannach a’ sgreuchail.
B’  e  sin  an  learga  mhòr  –  no  red-throated diver. Bha na seann daoine ag
ràdh, nuair a bhios  an learga a’  seinn,
gun tig an t-uisge. Agus thàinig beagan
uisge.  Nuair  a  tha  thu  a’  seòladh,  tha
tuigse air an eathar – agus air an aimsir –
gu math feumail.