Dh’fhàg sinn “An Nighean a Reiceadh” anns an Litir mu dheireadh, agus an tuathanach a’ leughadh na litreach a bha i a’ toirt gu bràthair an duine a
cheannaich i. Bha am bràthair a’ fuireach ann an Dùn Èideann. Bha am fear a cheannaich i air gealltainn dhi gum faigheadh i oideachadh sgoile agus
an uair sin gum pòsadh e i. Ach dè bha anns an litir ann an dha-rìreabh? Leugh an tuathanach an litir: “On a dh’fhàilnich ormsa cur às don chaileig
seo, nuair a ruigeas i thu, croch i,” leugh e.
Bha an t-eagal air a’ chaileig dhol a Dhùn Èideann, ach bha an tuathanach seòlta. “Sgrìobhaidh mise litir dhut an àite na tè seo,” thuirt e, “air
chor ’s gun gabh a bhràthair cùram dhìot.”
Seo na sgrìobh e: “Tha mi a’ cur litir thugad, a bhràthair. Tha mi ag earbsa na caileige seo riut agus gabhaidh tu cùram dhi. Is i a’ chaileag as fheàrr a shuidh air a h-aodach riamh. Chan eil a leithid eile ann.” Mhìnich e gun robh e ag iarraidh air a bhràthair foghlam a
thoirt dhi agus gum biodh e ga pòsadh an ceann bliadhna.
An làrna-mhàireach, dh’fhàg a’ chaileag beannachd aig an tuathanach. Thug i buidheachas dha airson a choibhneis agus dh’fhalbh i a Dhùn Èideann.
Nuair a ràinig i am baile, chaidh i gu taigh a’ bhràthar. Bha e na dhuine-uasal mòr. Nuair a chaidh i a-staigh, shìn i an litir do thè de a
nigheanan. Dh’fhalbh an nighean leis an litir gu a h-athair. Leugh e i.
“O,” ars esan, “a-nuas a’ chaileag.” Thugadh a-nuas i, agus an t-aodach a b’ fheàrr a bha a-staigh, chuireadh uimpe e.
Chuireadh don sgoil i. Cha robh i fada innte nuair a bha i a’ toirt beatadh air a h-uile duine eile.
Bha i na b’ fheàrr mar sgoilear na nigheanan a’ bhràthar.
Chaidh a’ chaileag gu sgoil fhuaigheil agus gu sgoil dhannsaidh. Fhuair i fìor dheagh ionnsachadh.
An ceann na bliadhna, thàinig esan – am fear a cheannaich i. Bha e ann an Dùn Èideann airson a dhol gu bàl mòr. Nuair a bha e ann an taigh a
bhràthar, dh’fhaighnich e dheth cà’ robh a nigheanan.
“Tha iad aig a’ bhàl,” thuirt e, “iad fhèin agus a’ bhean-uasal mhòr a chuir thu fhèin an seo.”
“Dè a’ bhean-uasal a bha sin?” ars am fear eile.
“An tè a chuir thu an seo o chionn bliadhna airson sgoil agus ionnsachadh,” ars a bhràthair.
“Ach chuir mi thugad i airson a crochadh!” thuirt am fear eile. “Crochaidh mise a-màireach i.”
Chaidh an dithis bhràithrean don bhàl. Agus cha robh boireannach aig a’ bhàl a bha na bu bhrèagha no na b’ fheàrr air dannsadh nan nighean.
Chuir esan brath oirre an làrna-mhàireach. Thàinig i far an robh e. “Seadh,” ars esan, “tha thu beò fhathast.”
“Tha,” fhreagair i. “Tha mi beò fhathast.”
“A bheil eagal ort,” dh’fhaighnich e, “gun croch mi thu?”
“Innsidh mise do luchd-lagha Dhùn Èideann dè rinn thu orm,” thuirt i ris. “Beiridh iad ort agus cuiridh iad don phrìosan thu. Chan eil bean-uasal ann an Dùn Èideann as fheàrr a fhuair ionnsachadh na mise, agus gabhaidh iad m’ fhacal.”
“Ist! Fuirich sàmhach,” ars esan. “Tha mi ag iarraidh mòran maitheanais ort. Bhithinn nad chomain nam pòsadh tu mi.”
“Tha eagal orm romhad,” ars ise.
“Bheir mi mo mhionnan dhut nach dèan mi càil ort,” ars esan.
Phòs iad, agus bha mòran de dh’uaislean Dhùn Èideann aig a’ bhanais. Cheannaich iad mòran thaighean agus bha glè bheag ann an Dùn Èideann a bha cho
beartach riutha.
