Tha sinn a’ fuireach anns an ear-thuath an t-seachdain seo. Bha àite ann am Bràigh Mhàrr a bha uaireigin ainmeil. B’ e sin Caisteal Ceann na Drochaid, agus
bha e ainmeil a chionn ’s gum biodh rìghrean na h-Alba gu tric a’ fuireach ann. Rachadh na rìghrean ann airson sealg.
Nuair a bha Calum a’ Chinn Mhòir air cathair rìoghail na h-Alba, bhiodh esan a’ fuireach ann an Caisteal Ceann na Drochaid bho àm gu àm. Bha an
t-uachdaran, leis an robh an caisteal, a’ cumail torc nimhe, gu sònraichte airson an rìgh a thoileachadh. Bha an torc uabhasach mòr. Ghlac an t-uachdaran e
turas a bha e a’ sealg ann an Gleann Chuaich, faisg air Bràigh Mhàrr. Chladhaich e toll don torc taobh a-muigh a’ chaisteil aige. Bha sin air bruaich Uisge
Chluainidh. Bha an torc a’ fuireach san toll. Bhiodh an rìgh a’ dol a choimhead air gach turas a bha e san sgìre.
Bha an torc ainmeil. ’S e Tad-Losgann an t-ainm a bh’ air. Ged a bha an rìgh measail air Tad-Losgann, cha robh muinntir na sgìre measail air idir.
’S e a bu choireach ri sin gu robh am beathach cho acrach is cho sanntach. Bha e ag ithe uiread, ’s gun do dh’iarr an t-uachdaran air a h-uile teaghlach
san sgìre beathach mairt a thoirt seachad dha. Cha robh dol-às aca.
Thàinig an là nuair a b’ fheudar do bhanntrach bhochd an aona bhò a bh’ aice a thoirt seachad don uachdaran, airson Tad-Losgann a bhiathadh. ’S e an t-ainm
a bh’ air a’ bhoireannach a’ Bhanntrach NicLeòid. Bha i a’ fuireach ann an Gleann an t-Slugain. Ach cha robh i a’ fuireach leatha fhèin. Bha gille aice,
aois còig bliadhn’ deug, air an robh Sanndaidh mar ainm, is bha esan a’ fuireach còmhla rithe.
Bha athair Shanndaidh air a mharbhadh nuair a bha Sanndaidh na leanabh. Mar sin, bha an gille gu math eòlach air bochdainn. Thug e bliadhnaichean do a
mhàthair airgead gu leòr a chaomhnadh airson a’ bhò aice a cheannach. Agus bha an t-uachdaran dìreach a’ dol ga toirt bhuaipe ann am priobadh na sùla. Bha àmhghar air a’ Bhanntrach NicLeòid. Nuair a bha i san leabaidh air an oidhche, dh’èigh i, nan robh an duine
aice fhathast beò, gu robh e air saighead a chur tro chridhe an tuirc. Bha e ainmeil mar bhoghadair.
Bha Sanndaidh fhathast na dhùisg, agus chuala e a mhàthair. Chuir e roimhe an torc nimhe a mharbhadh e fhèin, airson bò a mhàthar a shàbhaladh. Bha
Sanndaidh fhèin sgileil mar bhoghadair mar a bha athair roimhe. Bha e na bhuachaille agus, air làithean fada an t-samhraidh sa mhonadh, bha cothrom aige
boghachan is saighdean a dhèanamh, agus losgadh air eòin is ainmhidhean.
Nuair a dh’èirich Sanndaidh air an làrna-mhàireach, rinn e trì saighdean ùra is chaidh e suas air a’ Chàrn Liath. Mharbh e capall-coille agus thill e
dhachaigh leis. Chum e an capall-coille am falach bho a mhàthair, agus chaidh e a leabaidh.
Dh’èirich e tràth, mus robh sgeul air a’ ghrèin, thug e an capall-coille a-mach às an àite-fhalaich aige, agus rinn e air a’ chaisteal. Fhuair e tarsainn
Uisge Dè, chum e a’ dol gu Ach an Droighinn, agus lean e air gus an d’ ràinig e àite mu choinneimh toll an tuirc, ach air taobh thall
Uisge Chluainidh bhuaithe. Chunnaic e freiceadan air bàrr balla a’ chaisteil. Agus innsidh mi dhuibh mar a thachair an ath-sheachdain.
