FaclairDictionary EnglishGàidhlig

At Home 2 Aig an Taigh 2

The article, feminine nounds and adjectives. The dative case. An alt, ainmearan boireann agus buadhairean. An tuiseal tabhartach.

Video is playing in pop-over.

Aig an Taigh 2

Presenter: Angela NicAoidh (Angela Mackay)

[ANGELA] Fàilte. Seo agad an uinneag mhòr, agus dè tha sin faisg air an uinneig mhòir? Seadh tha doras dearg faisg air an uinneig mhòir. 'S e facal boireann a tha ann an "uinneag". Bidh am buadhair ga shèimheachadh: an uinneag mhòr. Cha robh "dearg" ga shèimheachadh oir 's e facal fireann a tha ann an "doras". Èist ged-tà, ris na h-atharrachaidhean a tha a' tachairt do na faclan "uinneag" agus "mhòr" as dèidh "faisg air". Faisg air an uinneig mhòir.

Saoil, carson a bhiodh seo a' tachairt? Uill, mar a thuirt mi, 's e facal boireann a th' ann an "uinneag" agus tha "faisg air" a' buntainn ri buidheann de dh'fhaclan ris an canar roimhearan sìmplidh. Bidh barrachd mìneachaidh air seo sna bonnnòtaichean.

Tha mi a' dol a dh'innse sgeulachd ghoirid dhut. Feuch an aithnich thu nuair dh'atharraicheas faclan boireann agus buadhairean. Na gabh dragh mu carson, no dè dha-rìribh a tha a' tachairt. Dìreach feuch gun aithnich thu nuair a thachras e.

Bha mi nam laighe anns an leabaidh aig an taigh an oidhche a bha seo. Bha gaoth làidir a' sèideadh bhon àird a-tuath. Bha a' ghaoth cho làidir 's nach b' urrainn dhomh cadal. Chuala mi fuaim uabhasach, mar an sneachd a' tuiteam bhon mhullach, ach ceud turas na bu mhiosa. Bha na sglèatan a' falbh leis a' ghaoith mhòir sin!

Leum mi a-mach às an leabaidh agus chuir mi aodach orm cho math 's a b' urrainn anns a' chabhaig sin. Cha b' urrainn dhomh ach aon bhròg a lorg. Mar sin chaidh mi a-mach leis a' bhròig dhuibh agus an t-slapaig dheirg orm.

Co-dhiù, chaidh mi a-mach a choimhead air a' chron a bha air a dhèanamh. Sheas mi an sin sa ghàrradh fad greis, a-muigh sa ghaoith ghairbh sin. Cha b' urrainn dhomh creidsinn na bha romham. Is gann gun robh sglèat idir air fhàgail air an taigh. Cha robh sgath ann a b' urrainn dhomh dèanamh. Cha robh mi riamh a' faireachdainn cho beag feum.

Mu dheireadh, dh'fhairich mi gun robh a' chas a bha sa bhròig dhuibh blàth agus an tè san t-slapaig dheirg fuar. Chaidh mi gu taigh mo nàbaidh son cuideachd, cocoa agus cadal. Mar sin leibh an-dràsta.

Bonn-nòtaichean

Bidh faclan boireann ag atharrachadh nuair a bhios iad a’ leantainn roimhearan sìmplidh, sin agad faclan mar:

anns ri air fo bho faisg air còmhla ri leis

agus tòrr eile.

Eu-coltach ri faclan fireann anns an aon suidheachadh, bidh an t-alt a’ fuireach mar a tha e. Bidh ged-tà, caolachadh ann aig deireadh an fhacail; an cuala tu e? Bidh am buadhair fhathast ga shèimheachadh ach a-rithist bidh caolachadh ann aig deireadh a’ bhuadhair cuideachd. Tha sin a' ciallachadh gum bi i a' dol asteach ro na connragan mu dheireadh. Cluinnidh tu na h-atharrachaidhean seo sa chliob agus faodaidh tu coimhead air an sgriobt son faicinn mar a tha iad ag obair ann an sgrìobhadh. Chì thu an sin gu bheil cuid de dh’fhaclan caol aig an deireadh mar-thà. Mar sin, cha bhi iadsan ag atharrachadh (anns an leabaidh).


Sign-up to our newsletter!

Weekly Gaelic to your inbox, with audio!