Chòrd e gu mòr ri Iain Stiùbhart Blackie a bhith na oileanach ann an Göttingen anns a’ Ghearmailt. Ach thug athair air gluasad a Bherlin. Cha do chòrd e
ris idir anns a’ chathair sin anns a’ chiad dol a-mach, oir bha Berlin fada na bu mhò na Göttingen, agus bha na h-oileanaich sgapte air fheadh. Mean air
mhean, ge-tà, fhuair e caraidean ùra.
Bha athair an dòchas gum biodh Iain airson a dhol a-steach don mhinistrealachd ann an Alba agus, gun teagamh, bha ùidh mhòr aige ann an gnothaichean na
h-Eaglaise. Agus, fhad ’s a bha e anns a’ Ghearmailt, bhiodh e tric a’ deasbad a’ chreideimh aige le oileanaich eile. Bha e na Chrìosdaidh gun teagamh, ach
thòisich e air fàs mì-chinnteach mu Aidmheil Westminster. Cha robh e ag aontachadh ris, agus bha sin a’ ciallachadh nach fhaigheadh e obair mar mhinistear
ann an Eaglais na h-Alba. Dh’iarr e air athair leigeil leis dreuchd air choreigin eile a thaghadh.
Thairis air geamhradh ann am Berlin, ràinig Iain làn-fhileantachd ann an Gearmailtis, agus leugh e mòran de na leabhraichean clasaigeach anns a’ chànan
sin. Agus ghabh e spèis mhòr mhòr do mhuinntir na dùthcha. Ach bha an ùine aige anns a’ Ghearmailt seachad.
Bha e am beachd dhol a Pharis ach, an toiseach, ghabh e cuairt tron Eadailt agus chòrd e ris gu mòr. Bha e dhen bheachd gum biodh e math dha fuireach anns
an Ròimh airson greis airson tuilleadh ionnsachadh mu litreachas nan Ròmanach is nan Greugach. ’S ann nuair a bha e san Eadailt a cho-dhùin e dè dìreach a
bha e ag iarraidh a bhith aige mar dhreuchd. Bha e airson a bhith na Phroifeasair de Dhaonnachd ann an oilthigh ann an Alba.
Chuir e rud eile roimhe cuideachd nuair a bha e anns an Ròimh – bha e airson connspaid adhbharachadh mu dheidhinn mar a bhiodh luchd-teagaisg nan
oilthighean a’ labhairt na seann Ghreugais – gu ceàrr, na bheachd. Bha esan a’ cumail a-mach – agus lean e aig ceann na connspaid seo fad a bheatha – gum
bu chòir dòigh-labhairt an t-seann chànain a bhith stèidhichte air Greugais mar a bha i fhathast ga bruidhinn anns a’ Ghrèig.
Bha athair deònach airgead a thoirt dha airson a bhith a’ siubhal anns a’ Ghrèig, ach dhiùlt Iain an cothrom. Cha robh e airson a bhith an eisimeil
carthannas athar gu sìorraidh, agus bha obair aige ri dhèanamh anns an Ròimh. Nuair a thàinig an rannsachadh aige anns an Ròimh gu crìch, rinn e air
Lunnainn. Ach cha do ghabh e an t-slighe àbhaisteach.
Choisich e fhèin is caraid Gearmailteach gu ruige Floireans – da cheud gu leth mìle thairis air naoi là. An uair sin choisich iad tro Bhologna gu ruige
Bheineas, far an d’ fhuair iad coidse a Mhunich. Ràinig e Lunnainn aig toiseach na Samhna, fhathast le aodach air a bha freagarrach airson an t-samhraidh
anns an Eadailt.
Airson beagan bhliadhnaichean bha e ann an Dùn Eideann ag obair ann an lagh. Ach lean e air le bhith a’ leughadh is ag eadar-theangachadh leabhraichean le
sgrìobhadairean Greugach agus Gearmailteach. Gu mì-fhortanach dha, cha robh cathair Daonnachd bàn ann an oilthigh sam bith ann an Alba, agus cha robh
dreuchd sam bith eile, a bhiodh freagarrach dha, bàn a bharrachd.
Ach dh’atharraich cùisean dha ann an ochd ceud deug, trithead ’s a naoi (1839), nuair a chaidh aontachadh Cathair Laidinn a stèidheachadh ann an Colaiste
Mharischal ann an Obar Dheathain. Bha doras saoghal na sgoilearachd fosgailte dha mu dheireadh thall, agus cha b’ e ruith ach leum a rinn e troimhe.
