FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Watch Gaelic Coimhead Gàidhlig

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Athchuinge an aghaidh an Riaghladair MhicGuaire

Gaelic Gàidhlig

[Dòmhnall] Tha teisteanas thall ’s a-bhos ann an Syndey air a’ choimhearsnachd ùir a bha MacGuaire airson a thogail.

[Dòmhnall] B’e airgead ruma a phàigh airson an ospadail a dhealbh ’s a thog na prìosanaich dha. ’S ann ann an-diugh a tha pàrlamaid New South Wales.

[Dòmhnall] Pìos shìos Sràid MhicGuaire tha an taigh prìosain a thog e.

[Dòmhnall] Agus taobh eile an rathaid bhuaithe, fear eile de thogalaichean ainmeil an riaghladair, Eaglais an Naoimh Sheumais.

[Dòmhnall] ’S e an togalach-sa ’s feadhainn eile dhe sheòrsa na comharran as fheàrr a th’ air fhàgail dhan àm a bha MacGuaire na riaghladair. Thòisich e ag ath-nuadhachadh baile beag, luideach Sydney gu bhith na bhaile mòr, cumhachdach.

[Dòmhnall] Ach ’s e cho dealasach ’s a bha e a fhoghainn dha. Bha e airson cothrom a thoirt do phrìosanaich nuair a bha am binn seachad air fearann dhaibh fhèin. Bha sin a’ cur nan eilthireach a thàinig a-mach le saor-thoil air chaoich. Bha iad an cunnart an inbhe agus prìosanaich a bha ag obair dhaibh a chall.

[Dòmhnall] Am measg nan nàimhdean a bu mhotha a bh’ aige bha fear Iain MacArtair. Mac Gàidheil a bh’ air teiceadh Sasainn an dèidh Chùil Lodair, thàinig MacArtair a-mach an toiseach na oifigear. Bha e a-nise na fhear dhe na tuathanaich chaorach a bu mhotha a bha ann an New South Wales. Bha na bh’ aig MacGuaire anns an amhairc gràineil leis.

[Dòmhnall] Chuir MacArtair ’s a sheòrsa athchuinge chun an riaghaltais ann an Lunnainn, a’ gearain mar a bha an riaghladair a’ cosg airgead air togalaichean ùra. Chaidh rannsachadh oifigeil a chur air cois ’s b’ fheudar do MhacGuaire mu dheireadh New South Wales fhàgail.

[Dòmhnall] Cha robh a shlàinte ach truagh co-dhiù ’s dh’ ìobar i buileach fo uallach an rannsachaidh. Leig e dheth a dhreuchd ’s thill e gu oighreachd bheag fhèin ann am Muile. Bha e air a chliù ’s a theachd a-steach a chall.

[Dòmhnall] Chuir e an geamhradh ochd deug ’s a trì air fhichead seachad anns an taigh mhòr, fhuar aige fhèin an seo ann an Grùilinn a bha a’ tuiteam às a chèile ’s a’ leigeil a-steach an uisge. An ath-shamhradh ’s e a-nis le dìth slàinte gu mòr chaidh e a Lunnainn. An dèidh strì uabhasach fhuair e èisteachd mu dheireadh bhon riaghaltas ’s thug iad dha peinnsean mìle not.

[Dòmhnall] Ach cha b’ fhada a fhuair e dheth.

[Dòmhnall] Chaochail e ann an Lunnainn anns an Iuchar. An dèidh tòrradh mòr, chaidh a chorp a thoirt dhachaigh a Mhuile ’s chaidh a thiodhlacadh anns an uaigh a tha seo a tha a-nise fo chùram riaghaltas Astràilia.

Chaidh am prògram seo, Na h-Eilthirich, a chraoladh an toiseach ann an 1999.

 

 

A Petition Against Governor MacQuarie

English Beurla

[Donald] There is recognition all around Sydney of the new community that MacQuarie wanted to build.

[Donald] Rum money paid for the hospital that the prisoners designed and built for him. It is where the New South Wales’ parliament is today.

[Donald] A bit further down MacQuarie Street is the prison house that he built.

[Donald] And of the other side of the road from it, another of the governor’s famous buildings, Saint James’ Church.

[Donald] This building and others like it are the best symbols that are left of the time that MacQuarie was governor. He started revitalising the small, scruffy town of Sydney to be a powerful city.

[Donald] But it was his diligence that propelled him. He wanted to give prisoners an opportunity of their own land when their sentence was over. This enraged the emigrants that voluntarily moved. They were in danger of losing their status and the prisoners that were working for them.

[Donald] Amongst his greatest enemies was a man called John MacArthur. A son of a Gael who had fled England after Culloden, MacArthur came out initially as an officer. He was now one of the greatest sheep farmers in New South Wales. He loathed MacQuarie’s plans

[Donald] MacArthur and his cronies sent a petition to the government in London, complaining at how the governor was spending money on new buildings. An official investigation was launched and eventually MacQuarie had to leave New South Wales.

[Donald] His health was poor anyway and it was further sacrificed under the stress of the investigation. He retired and he returned to his own small estate in Mull. He had lost his reputation and his income.

[Donald] He spent the winter of 1823 in his own big, cold house here in Gruline, that was falling apart and letting in the rain. The following summer and now in poor health he went to London. After a terrible struggle he finally had his case heard by the government and they gave him a pension of £1000.

[Donald] But he did not get it for long.

[Donald] He died in London in the July. After a large funeral, his body was brought home to Mull and he was buried in this grave that is now cared for by the Australian government.

This programme, Na h-Eilthirich, was first broadcast in 1999.

 

 

Athchuinge an aghaidh an Riaghladair MhicGuaire

Gaelic Gàidhlig

[Dòmhnall] Tha teisteanas thall ’s a-bhos ann an Syndey air a’ choimhearsnachd ùir a bha MacGuaire airson a thogail.

[Dòmhnall] B’e airgead ruma a phàigh airson an ospadail a dhealbh ’s a thog na prìosanaich dha. ’S ann ann an-diugh a tha pàrlamaid New South Wales.

[Dòmhnall] Pìos shìos Sràid MhicGuaire tha an taigh prìosain a thog e.

[Dòmhnall] Agus taobh eile an rathaid bhuaithe, fear eile de thogalaichean ainmeil an riaghladair, Eaglais an Naoimh Sheumais.

[Dòmhnall] ’S e an togalach-sa ’s feadhainn eile dhe sheòrsa na comharran as fheàrr a th’ air fhàgail dhan àm a bha MacGuaire na riaghladair. Thòisich e ag ath-nuadhachadh baile beag, luideach Sydney gu bhith na bhaile mòr, cumhachdach.

[Dòmhnall] Ach ’s e cho dealasach ’s a bha e a fhoghainn dha. Bha e airson cothrom a thoirt do phrìosanaich nuair a bha am binn seachad air fearann dhaibh fhèin. Bha sin a’ cur nan eilthireach a thàinig a-mach le saor-thoil air chaoich. Bha iad an cunnart an inbhe agus prìosanaich a bha ag obair dhaibh a chall.

[Dòmhnall] Am measg nan nàimhdean a bu mhotha a bh’ aige bha fear Iain MacArtair. Mac Gàidheil a bh’ air teiceadh Sasainn an dèidh Chùil Lodair, thàinig MacArtair a-mach an toiseach na oifigear. Bha e a-nise na fhear dhe na tuathanaich chaorach a bu mhotha a bha ann an New South Wales. Bha na bh’ aig MacGuaire anns an amhairc gràineil leis.

[Dòmhnall] Chuir MacArtair ’s a sheòrsa athchuinge chun an riaghaltais ann an Lunnainn, a’ gearain mar a bha an riaghladair a’ cosg airgead air togalaichean ùra. Chaidh rannsachadh oifigeil a chur air cois ’s b’ fheudar do MhacGuaire mu dheireadh New South Wales fhàgail.

[Dòmhnall] Cha robh a shlàinte ach truagh co-dhiù ’s dh’ ìobar i buileach fo uallach an rannsachaidh. Leig e dheth a dhreuchd ’s thill e gu oighreachd bheag fhèin ann am Muile. Bha e air a chliù ’s a theachd a-steach a chall.

[Dòmhnall] Chuir e an geamhradh ochd deug ’s a trì air fhichead seachad anns an taigh mhòr, fhuar aige fhèin an seo ann an Grùilinn a bha a’ tuiteam às a chèile ’s a’ leigeil a-steach an uisge. An ath-shamhradh ’s e a-nis le dìth slàinte gu mòr chaidh e a Lunnainn. An dèidh strì uabhasach fhuair e èisteachd mu dheireadh bhon riaghaltas ’s thug iad dha peinnsean mìle not.

[Dòmhnall] Ach cha b’ fhada a fhuair e dheth.

[Dòmhnall] Chaochail e ann an Lunnainn anns an Iuchar. An dèidh tòrradh mòr, chaidh a chorp a thoirt dhachaigh a Mhuile ’s chaidh a thiodhlacadh anns an uaigh a tha seo a tha a-nise fo chùram riaghaltas Astràilia.

Chaidh am prògram seo, Na h-Eilthirich, a chraoladh an toiseach ann an 1999.

 

 

A Petition Against Governor MacQuarie

English Beurla

[Donald] There is recognition all around Sydney of the new community that MacQuarie wanted to build.

[Donald] Rum money paid for the hospital that the prisoners designed and built for him. It is where the New South Wales’ parliament is today.

[Donald] A bit further down MacQuarie Street is the prison house that he built.

[Donald] And of the other side of the road from it, another of the governor’s famous buildings, Saint James’ Church.

[Donald] This building and others like it are the best symbols that are left of the time that MacQuarie was governor. He started revitalising the small, scruffy town of Sydney to be a powerful city.

[Donald] But it was his diligence that propelled him. He wanted to give prisoners an opportunity of their own land when their sentence was over. This enraged the emigrants that voluntarily moved. They were in danger of losing their status and the prisoners that were working for them.

[Donald] Amongst his greatest enemies was a man called John MacArthur. A son of a Gael who had fled England after Culloden, MacArthur came out initially as an officer. He was now one of the greatest sheep farmers in New South Wales. He loathed MacQuarie’s plans

[Donald] MacArthur and his cronies sent a petition to the government in London, complaining at how the governor was spending money on new buildings. An official investigation was launched and eventually MacQuarie had to leave New South Wales.

[Donald] His health was poor anyway and it was further sacrificed under the stress of the investigation. He retired and he returned to his own small estate in Mull. He had lost his reputation and his income.

[Donald] He spent the winter of 1823 in his own big, cold house here in Gruline, that was falling apart and letting in the rain. The following summer and now in poor health he went to London. After a terrible struggle he finally had his case heard by the government and they gave him a pension of £1000.

[Donald] But he did not get it for long.

[Donald] He died in London in the July. After a large funeral, his body was brought home to Mull and he was buried in this grave that is now cared for by the Australian government.

This programme, Na h-Eilthirich, was first broadcast in 1999.