FaclairDictionary EnglishGàidhlig

Entertainment Dibhearsan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Ciall nam facal ùr

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Uill chun an ath-chuairt. Tha sinn uile eòlach gu leòr air faclan ùra ann an Gàidhlig. ’S dòcha nach eil sinn a’ tuigsinn cuid dhiubh. Uaireannan chan eil annta ach seann fhaclan ge-tà air an cleachdadh ann an dòighean ùr’. Cuid dhiubh a’ còrdadh rinn ’s cuid eile nach eil. Nàdar de ghocaireachd, tha mi cinnteach, ’s bha MacIlleMhìcheil math air an sin. Nì sinn ar dìcheall an suidheachadh sin a leasachadh anns a’ chuairt seo, ’s dòcha, agus chì sinn dè an t-alt a th’ aig na sgiobaidhean air na jackenfilisters aca fhèin. Dà phuing airson gach freagairt a tha ceart. Bonus ann an siud ’s ann an seo ’s ma tha am freagairt ceàrr thèid mise a-null chun an taobh eile. Seo na jackenfilisters ma-thà a bhios aig na sgiobaidhean. Màiri Anna, a Mhàiri Anna an toiseach, am fuaim a th’ agadsa ma tha thu a’ dol a dh’fheuchainn air.

[Ùisdean] Aiseag Bheàrnaraigh, a Chaluim. Aiseag Bheàrnaraigh.

[Calum] A bheil RTE oirre sin, a bheil?

[Ùisdean] Tha mi a’ smaoineachadh gur e ... Chan eil! Uill fàgaidh mi an RTE aig daoine eile. Agus air an taobh eile, Iain, am fuaim a th’ agadsa.

[Ùisdean] Furasta aithneachadh.

[Iain] Uill, chan ann agamsa a tha e ach bhrùth mi am putan!

[Ùisdean] Tha e gu math coltach ri fuaim a chluinneas sibh an Ìle agus ’s e na geòidh ann an Ìle a th’ ann. Seo na faclan ma-thà. Cuiridh mise na faclan a-mach. Dallaibh air na jackenfilisters cho luath ’s a ghabhas. Dè tha am facal seo a’ ciallachadh – “sgriubhaire”?

[Ùisdean] Na geòidh.

[Iain] An e rud ris am bi thu a’ cur sgriubha dhan bhalla?

[Ùisdean] ’S e, ’s e. Screwdriver.

[Seonag] Ò, “screwdriver”. Sgriubhaire.

[Ùisdean] Tha e gu math follaiseach nach eil Seonag ga chleachdadh ro thric.

[Seonag] Chan eil!

[Ùisdean] Puingean do MhacIlleMhìcheil. An dàrna facal ma-thà. Seo an dàrna facal – “cularan”, “cularan”.

[Seonag] “Cularan”.

[Ùisdean] Na jackenfilisters.

[Ùisdean] Ò, tha na geòidh a’ dol math.

[Iain] ’S e ... an e lus no meas a th’ ann? ’S e, ’s e “cucumber”?

[Ùisdean] ’S e, tha thu as an ... “Cucumber”?

[Iain] An e “cucumber” a th’ ann?

[Ùisdean] Rud gun fheum. Rud gun fheum.

[Iain] Ò, gu dearbh, ’s e.

[Ùisdean] Tha thu ceart. Tha thu ceart, Iain. A bheil thu fhèin ris a’ chucumber, a Chaluim?

[Calum] Chan eil mi uabhasach keen air.

[Ùisdean] Tha thu glè cheart. “Cucumber”.

[Iain] A bheil iad a’ toirt losgadh-bràghad ort?

[Seonag] ’S brùchadh cuideachd.

[Calum] Tha.

[Iain] ’S brùchadh, ò uill fàgaidh sinn aig an sin e.

[Ùisdean] Air adhart chun an treas facal – “amharclann”.

[Ùisdean] Ò, a Mhàiri Anna.

[Màiri Anna] Àite far am bi thu ag amharc a-mach air nithean leithid taisbeanadh a tha timcheall ort no dealbhan no leithid sin.

[Ùisdean] Mar as trice, ’s dòcha?

[Màiri Anna] Ò uill bidh mi a’ dol ann gu tric, ceart gu leòr, bithidh.

[Seonag] ’S dè th’ ann?

[Ùisdean] Uill tha mi ag amas air càite mar as trice a bhios tu ag amharc, a bheil thu a’ smaoineachadh?

[Màiri Anna] Càite am bi mi ag amharc?

[Ùisdean] Tha mi a’ toirt dhut, seadh, tha mi a’ toirt dhut aon phuing.

[Màiri Anna] ’S iomadh àite sin far am bi mi ag amharc.

[Ùisdean] Aon phuing. An taobh eile.

[Iain] “Amharclann” ...

[Seonag] “Telescope”? “Observatory”?

[Iain] Ò chan e, chan e.

[Ùisdean] “Observatory”.

[Iain] Ò an e “observatory” ...?

[Seonag] An e?

[Ùisdean] Uill bha Màiri Anna ceart. Bha Seonag ceart. Mar sin bheir mi puing an urra dhuibh. Facal, an ath-fhear – “saoranach”, “saoranach”.

[Ùisdean] A Mhàiri Anna a-rithist.

[Màiri Anna] Fear a fhuair saorsa fuireach ann, no tè, fear no tè. Tha mi an-còmhnaidh a’ dol dha na fir, fhios agad, agus a’ dìochuimhneachadh gu bheil.

[Iain] Thug sinn an aire dhe sin!

[Màiri Anna] Fear no tè a fhuair cead saorsa a bhith a’ fuireach ann an dùthaich.

[Ùisdean] Gun teagamh sam bith. Ceart, ceart. Tha sin dìreach cho math ’s a ghabhas, a Mhàiri Anna. Comharran do Mhàiri Anna. Am facal mu dheireadh ann an cabhaig. Chan eil cus ùine air fhàgail againn air a’ chuairt a tha seo. Feuchaibh air na jackenfilisters le “ughagan”, “ughagan”.

[Iain] An e soitheach beag anns am bi thu a’ cur ugh?

[Ùisdean] Tha ugh ceangailte ris. Bheir mi dhut leth-chothrom eile air. Ann an cabhaig.

[Iain] “Ughagan”... An e ...? Tha mi a’ smaoineachadh air “gealagan”. Chan e ...

[Ùisdean] Bheir mi dhut leth-chothrom eile.

[Iain] Shaoil mise gur e soitheach beag ...

[Ùisdean] Bheir mi dhut puing airson a bhith ceangailte ri ugh.

[Màiri Anna] Tha mi a’ smaoineachadh gur e dòigh anns a bheil ugh air a chòcaireachd.

[Ùisdean] Chan e buileach. “Egg custard”.

[Màiri Anna] ’S e “egg custard”.

[Ùisdean] Bheir mi dhut comharra, a Mhàiri Anna.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

The meanings of new words

English Beurla

[Hugh Dan] Well, to the next round. We are all well aware of new words in Gaelic. Perhaps we don’t understand some of them. Sometimes though they are just old words used in new ways. Some we like and some others we don’t. A sort of fool’s errand, I’m sure, and Carmichael was good at that. We will do our best to develop the situation in this round, perhaps, and we will see what joint the teams have on their own jackenfilisters. Two points for each correct answer. A bonus here and there and if an answer is wrong I will go across to the other side. Here’s the teams’ jackenfilisters then. Mary Anne, Mary Anne firstly, your sound if you’re going to try it.

[Hugh Dan] Berneray ferry, Calum. Berneray ferry.

[Calum] Does she have RTE, does she?

[Hugh Dan] I think that ... No! Well I will leave the RTE for other people. And on the other side, John, your sound.

[Hugh Dan] Easy to recognise.

[John] Well, it’s not mine but I pressed the button!

[Hugh Dan] It’s very similar to a sound that you can hear in Islay and it’s the geese in Islay. Here’s the words then. I’ll give the words. Fire on the jackenfilisters as quickly as possible. What does this word mean - “sgriubhaire”?

[Hugh Dan] The geese.

[John] Is it a thing with which you put a screw into the wall?

[Hugh Dan] Yes, yes. A screwdriver.

[Seonag] Oh “screwdriver. “Sgriubhaire”.

[Hugh Dan] It’s apparent that Seonag doesn’t use it too often.

[Seonag] Nope!

[Hugh Dan] Points for Carmichael. The second word then. Here’s the second word – “cularan”, “cularan”.

[Seonag] “Cularan”.

[Hugh Dan] The jackenfilisters.

[Hugh Dan] Oh the geese are going well.

[John] It’s, is it a vegetable or a fruit? It’s, it’s “cucumber”?

[Hugh Dan] Yes, you are in the ... “Cucumber”?

[John] Is it “cucumber”?

[Hugh Dan] A useless thing. A useless thing.

[John] Oh indeed, it is.

[Hugh Dan] You are correct. You are correct, John. Are you yourself keen on cucumber, Calum?

[Calum] I’m not terribly keen on it.

[Hugh Dan] You’re very right. “Cucumber”.

[John] Do they give you heartburn?

[Seonag] Burping too.

[Calum] Yes.

[John] Burping oh well we will leave it at that.

[Hugh Dan] Onwards to the third word– “amharclann”.

[Hugh Dan] Oh Mary Anne.

[Mary Anne] A place where you look out on things like an exhibition around you or photos or things like that.

[Hugh Dan] Most often, perhaps?

[Mary Anne] Oh well I go there often, right enough, yes.

[Seonag] And what is it?

[Hugh Dan] Well I’m aiming for where do you look most often, do you think?

[Mary Anne] Where do I look?

[Hugh Dan] I’m give you ... uh huh ... I’m giving you one point.

[Mary Anne] Many’s a placewhere I look.

[Hugh Dan] One point. The other side.

[John] “Amharclann”/

[Seonag] “Telescope”? “Observatory”?

[John] Oh no, no.

[Hugh Dan] “Observatory”.

[John] Oh is it “observatory”?

[Seonag] Is it?

[Hugh Dan] Well Mary Anne was correct. Seonag was correct. So I will give you a point each. A word, the next one - “saoranach”, “saoranach”.

[Hugh Dan] Mary Anne again.

[Mary Anne] A man who has received freedom to live in, or a woman, a man or a woman. I always go for the men, you know, and forget that.

[John] We noticed that!

[Mary Anne] A man or a woman that received permission to freely live in a country.

[Hugh Dan] Indeed. Correct, correct. That’s just as good as can be, Mary Anne. Marks for Mary Anne. The final word in a hurry. We don’t have too much time left on this round. Try the jackenfilisters with “ughagan”, “ughagan”.

[John] Is it a wee dish in which you put an egg?

[Hugh Dan] Egg is related to it. I will give you another half chance on it. In a hurry.

[John] “Ughagan”, is it? I’m thinking of “egg white”. It isn’t.

[Hugh Dan] I will give you.

[John] I thought that it’s a wee dish ...

[Hugh Dan] I will give you a point for matching it to egg.

[Mary Anne] I think that it’s a way in which an egg is cooked.

[Hugh Dan] Not quite. “Egg custard”.

[Mary Anne] Yes “egg custard”.

[Hugh Dan] I’ll give you a point, Mary Anne.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.

 

 

Ciall nam facal ùr

Gaelic Gàidhlig

[Ùisdean] Uill chun an ath-chuairt. Tha sinn uile eòlach gu leòr air faclan ùra ann an Gàidhlig. ’S dòcha nach eil sinn a’ tuigsinn cuid dhiubh. Uaireannan chan eil annta ach seann fhaclan ge-tà air an cleachdadh ann an dòighean ùr’. Cuid dhiubh a’ còrdadh rinn ’s cuid eile nach eil. Nàdar de ghocaireachd, tha mi cinnteach, ’s bha MacIlleMhìcheil math air an sin. Nì sinn ar dìcheall an suidheachadh sin a leasachadh anns a’ chuairt seo, ’s dòcha, agus chì sinn dè an t-alt a th’ aig na sgiobaidhean air na jackenfilisters aca fhèin. Dà phuing airson gach freagairt a tha ceart. Bonus ann an siud ’s ann an seo ’s ma tha am freagairt ceàrr thèid mise a-null chun an taobh eile. Seo na jackenfilisters ma-thà a bhios aig na sgiobaidhean. Màiri Anna, a Mhàiri Anna an toiseach, am fuaim a th’ agadsa ma tha thu a’ dol a dh’fheuchainn air.

[Ùisdean] Aiseag Bheàrnaraigh, a Chaluim. Aiseag Bheàrnaraigh.

[Calum] A bheil RTE oirre sin, a bheil?

[Ùisdean] Tha mi a’ smaoineachadh gur e ... Chan eil! Uill fàgaidh mi an RTE aig daoine eile. Agus air an taobh eile, Iain, am fuaim a th’ agadsa.

[Ùisdean] Furasta aithneachadh.

[Iain] Uill, chan ann agamsa a tha e ach bhrùth mi am putan!

[Ùisdean] Tha e gu math coltach ri fuaim a chluinneas sibh an Ìle agus ’s e na geòidh ann an Ìle a th’ ann. Seo na faclan ma-thà. Cuiridh mise na faclan a-mach. Dallaibh air na jackenfilisters cho luath ’s a ghabhas. Dè tha am facal seo a’ ciallachadh – “sgriubhaire”?

[Ùisdean] Na geòidh.

[Iain] An e rud ris am bi thu a’ cur sgriubha dhan bhalla?

[Ùisdean] ’S e, ’s e. Screwdriver.

[Seonag] Ò, “screwdriver”. Sgriubhaire.

[Ùisdean] Tha e gu math follaiseach nach eil Seonag ga chleachdadh ro thric.

[Seonag] Chan eil!

[Ùisdean] Puingean do MhacIlleMhìcheil. An dàrna facal ma-thà. Seo an dàrna facal – “cularan”, “cularan”.

[Seonag] “Cularan”.

[Ùisdean] Na jackenfilisters.

[Ùisdean] Ò, tha na geòidh a’ dol math.

[Iain] ’S e ... an e lus no meas a th’ ann? ’S e, ’s e “cucumber”?

[Ùisdean] ’S e, tha thu as an ... “Cucumber”?

[Iain] An e “cucumber” a th’ ann?

[Ùisdean] Rud gun fheum. Rud gun fheum.

[Iain] Ò, gu dearbh, ’s e.

[Ùisdean] Tha thu ceart. Tha thu ceart, Iain. A bheil thu fhèin ris a’ chucumber, a Chaluim?

[Calum] Chan eil mi uabhasach keen air.

[Ùisdean] Tha thu glè cheart. “Cucumber”.

[Iain] A bheil iad a’ toirt losgadh-bràghad ort?

[Seonag] ’S brùchadh cuideachd.

[Calum] Tha.

[Iain] ’S brùchadh, ò uill fàgaidh sinn aig an sin e.

[Ùisdean] Air adhart chun an treas facal – “amharclann”.

[Ùisdean] Ò, a Mhàiri Anna.

[Màiri Anna] Àite far am bi thu ag amharc a-mach air nithean leithid taisbeanadh a tha timcheall ort no dealbhan no leithid sin.

[Ùisdean] Mar as trice, ’s dòcha?

[Màiri Anna] Ò uill bidh mi a’ dol ann gu tric, ceart gu leòr, bithidh.

[Seonag] ’S dè th’ ann?

[Ùisdean] Uill tha mi ag amas air càite mar as trice a bhios tu ag amharc, a bheil thu a’ smaoineachadh?

[Màiri Anna] Càite am bi mi ag amharc?

[Ùisdean] Tha mi a’ toirt dhut, seadh, tha mi a’ toirt dhut aon phuing.

[Màiri Anna] ’S iomadh àite sin far am bi mi ag amharc.

[Ùisdean] Aon phuing. An taobh eile.

[Iain] “Amharclann” ...

[Seonag] “Telescope”? “Observatory”?

[Iain] Ò chan e, chan e.

[Ùisdean] “Observatory”.

[Iain] Ò an e “observatory” ...?

[Seonag] An e?

[Ùisdean] Uill bha Màiri Anna ceart. Bha Seonag ceart. Mar sin bheir mi puing an urra dhuibh. Facal, an ath-fhear – “saoranach”, “saoranach”.

[Ùisdean] A Mhàiri Anna a-rithist.

[Màiri Anna] Fear a fhuair saorsa fuireach ann, no tè, fear no tè. Tha mi an-còmhnaidh a’ dol dha na fir, fhios agad, agus a’ dìochuimhneachadh gu bheil.

[Iain] Thug sinn an aire dhe sin!

[Màiri Anna] Fear no tè a fhuair cead saorsa a bhith a’ fuireach ann an dùthaich.

[Ùisdean] Gun teagamh sam bith. Ceart, ceart. Tha sin dìreach cho math ’s a ghabhas, a Mhàiri Anna. Comharran do Mhàiri Anna. Am facal mu dheireadh ann an cabhaig. Chan eil cus ùine air fhàgail againn air a’ chuairt a tha seo. Feuchaibh air na jackenfilisters le “ughagan”, “ughagan”.

[Iain] An e soitheach beag anns am bi thu a’ cur ugh?

[Ùisdean] Tha ugh ceangailte ris. Bheir mi dhut leth-chothrom eile air. Ann an cabhaig.

[Iain] “Ughagan”... An e ...? Tha mi a’ smaoineachadh air “gealagan”. Chan e ...

[Ùisdean] Bheir mi dhut leth-chothrom eile.

[Iain] Shaoil mise gur e soitheach beag ...

[Ùisdean] Bheir mi dhut puing airson a bhith ceangailte ri ugh.

[Màiri Anna] Tha mi a’ smaoineachadh gur e dòigh anns a bheil ugh air a chòcaireachd.

[Ùisdean] Chan e buileach. “Egg custard”.

[Màiri Anna] ’S e “egg custard”.

[Ùisdean] Bheir mi dhut comharra, a Mhàiri Anna.

Chaidh am prògram seo, Aibisidh, a chraoladh an toiseach ann an 2012.

 

 

The meanings of new words

English Beurla

[Hugh Dan] Well, to the next round. We are all well aware of new words in Gaelic. Perhaps we don’t understand some of them. Sometimes though they are just old words used in new ways. Some we like and some others we don’t. A sort of fool’s errand, I’m sure, and Carmichael was good at that. We will do our best to develop the situation in this round, perhaps, and we will see what joint the teams have on their own jackenfilisters. Two points for each correct answer. A bonus here and there and if an answer is wrong I will go across to the other side. Here’s the teams’ jackenfilisters then. Mary Anne, Mary Anne firstly, your sound if you’re going to try it.

[Hugh Dan] Berneray ferry, Calum. Berneray ferry.

[Calum] Does she have RTE, does she?

[Hugh Dan] I think that ... No! Well I will leave the RTE for other people. And on the other side, John, your sound.

[Hugh Dan] Easy to recognise.

[John] Well, it’s not mine but I pressed the button!

[Hugh Dan] It’s very similar to a sound that you can hear in Islay and it’s the geese in Islay. Here’s the words then. I’ll give the words. Fire on the jackenfilisters as quickly as possible. What does this word mean - “sgriubhaire”?

[Hugh Dan] The geese.

[John] Is it a thing with which you put a screw into the wall?

[Hugh Dan] Yes, yes. A screwdriver.

[Seonag] Oh “screwdriver. “Sgriubhaire”.

[Hugh Dan] It’s apparent that Seonag doesn’t use it too often.

[Seonag] Nope!

[Hugh Dan] Points for Carmichael. The second word then. Here’s the second word – “cularan”, “cularan”.

[Seonag] “Cularan”.

[Hugh Dan] The jackenfilisters.

[Hugh Dan] Oh the geese are going well.

[John] It’s, is it a vegetable or a fruit? It’s, it’s “cucumber”?

[Hugh Dan] Yes, you are in the ... “Cucumber”?

[John] Is it “cucumber”?

[Hugh Dan] A useless thing. A useless thing.

[John] Oh indeed, it is.

[Hugh Dan] You are correct. You are correct, John. Are you yourself keen on cucumber, Calum?

[Calum] I’m not terribly keen on it.

[Hugh Dan] You’re very right. “Cucumber”.

[John] Do they give you heartburn?

[Seonag] Burping too.

[Calum] Yes.

[John] Burping oh well we will leave it at that.

[Hugh Dan] Onwards to the third word– “amharclann”.

[Hugh Dan] Oh Mary Anne.

[Mary Anne] A place where you look out on things like an exhibition around you or photos or things like that.

[Hugh Dan] Most often, perhaps?

[Mary Anne] Oh well I go there often, right enough, yes.

[Seonag] And what is it?

[Hugh Dan] Well I’m aiming for where do you look most often, do you think?

[Mary Anne] Where do I look?

[Hugh Dan] I’m give you ... uh huh ... I’m giving you one point.

[Mary Anne] Many’s a placewhere I look.

[Hugh Dan] One point. The other side.

[John] “Amharclann”/

[Seonag] “Telescope”? “Observatory”?

[John] Oh no, no.

[Hugh Dan] “Observatory”.

[John] Oh is it “observatory”?

[Seonag] Is it?

[Hugh Dan] Well Mary Anne was correct. Seonag was correct. So I will give you a point each. A word, the next one - “saoranach”, “saoranach”.

[Hugh Dan] Mary Anne again.

[Mary Anne] A man who has received freedom to live in, or a woman, a man or a woman. I always go for the men, you know, and forget that.

[John] We noticed that!

[Mary Anne] A man or a woman that received permission to freely live in a country.

[Hugh Dan] Indeed. Correct, correct. That’s just as good as can be, Mary Anne. Marks for Mary Anne. The final word in a hurry. We don’t have too much time left on this round. Try the jackenfilisters with “ughagan”, “ughagan”.

[John] Is it a wee dish in which you put an egg?

[Hugh Dan] Egg is related to it. I will give you another half chance on it. In a hurry.

[John] “Ughagan”, is it? I’m thinking of “egg white”. It isn’t.

[Hugh Dan] I will give you.

[John] I thought that it’s a wee dish ...

[Hugh Dan] I will give you a point for matching it to egg.

[Mary Anne] I think that it’s a way in which an egg is cooked.

[Hugh Dan] Not quite. “Egg custard”.

[Mary Anne] Yes “egg custard”.

[Hugh Dan] I’ll give you a point, Mary Anne.

This programme, Aibisidh, was first broadcast in 2012.