FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Clach-chinn Dhòmhnaill Phàil ga fhoillseachadh às ùr

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacAonghais – Preseantair] Nise, chaidh clach-chinn a' bhàird ainmeil Dòmhnall Phàil - Dòmhnall Caimbeul - a rinn an t-òran "Guma slàn do na fearaibh" - fhoillseachadh às ùr ann an Ceann a' Ghiuthsaich an dèidh dhaibh a sgeadachadh. Bha Dòmhnall Phàil a' fuireach anns a' bhaile nuair a rinn e an t-òran anns an naoidheamh linn deug - is còrr air trì cheud eilthireach às an sgìre a' falbh a dh'Astràilia. Tha Seonaidh MacCoinnich ag aithris.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Rugadh am bàrd Dòmhnall Caimbeul, no Dòmhnall Phàil, ann an Dail na Spideil faisg air Druim Uachdar. Ach b’ ann an seo, ann an Ceann a’ Ghiùthsaich far an do sgrìobh e na h-òrain as ainmeile aige. Sgrìobh e an t-òran "Guma slàn do na fearaibh" a bha a’ toirt iomradh air suidheachadh nan ceudan a Ghàidheil a chaidh thar a’ chuain aig àm nam Fuadaichean. Ach bha a’ chlach-uaighe aige ann an Ceann a' Ghiuthsaich ann an droch staid.

[Seumas Grannd] Thàinig mi staigh an seo bho chionn, tha mi creidsinn, 14 bliadhna no mar sin agus oh, fhuair mi briseadh dùil nach beag bho bha a’ chlach aig Dòmhnall Phàil a’ tuiteam, an ìmpis tuiteam chun an làir agus aig an àm a bha sin fhuair mi an touch le Comunn Ghàidhlig Inbhir Nis agus phàigh iadsan airson a’ chlach a chàradh. A cur dìreach a-rithist co-dhiù.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Le taic cuideachd bho Chomhairle na Gàidhealtachd agus Alba Aosmhor airson a’ chlach a sgeadachadh bha tachartas air a chumail aig a’ chladh, a’ comharrachadh a’ bhàird.

[Sheila NicAoidh] Chan eil mi smaoineachadh gu bheil fhios aig mòran gur ann à sgìre Bhàideanach a tha an t-òran agus gur e Dòmhnall Caimbeul, Dòmhnall Phàil mar a dh’aithnicheamaid e, a sgrìobh na faclan, nuair a bha e a’ faicinn nan nàbaidhean ‘s a chàirdean a’ fàgail na sgìre, a’ dèanamh a slighe dhan Ghearastan, a-rithist a’ dol dhan Oban ‘s an uair sin a-null a dh’Astràilia agus iad còig mìosan aig muir agus dìreach rudan mar sin. Agus bha e fhèin tha mi smaointinn cuideachd a’ faireachdainn gu math duilich nach b’ urrainn dha falbh còmhla riutha, dh’ fheumadh e fuireach aig an dachaigh.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Nis tha rannsachadh a tha a’ dol a dh’fhaighinn a-mach ma tha sìol Dòmhnall Phàil fhathast san sgìre. Seonaidh MacCoinnich, BBC An Là, Ceann a’ Ghiùthsaich.

 

 

Donald Campbell’s headstone is newly displayed

English Beurla

[Iain MacInnes – Presenter] Now then, the headstone of the famous poet Dòmhnall Phàil – Donald Campbell – who wrote the song "Guma slàn do na fearaibh" – has been displayed again in Kingussie after being restored. Dòmhnall Phàil lived in the town when he composed the song in the 19th Century – when more than 300 emigrants left the area for Australia. Seonaidh MacKenzie reports.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] The poet Donald Campbell, or Dòmhnall Phàil, was born in Dalnaspidal near Drumochter. But it was here, in Kingussie, that he wrote his most famous song. He wrote the song "Guma slàn do na fearaibh,” which gave an account of the situation faced by hundreds of Gaels who went overseas at the time of the Clearances. But his headstone in Kingussie was in a bad state of repair.

[Seumas Grant] I came in here I believe, around 14 years ago and I was hugely disappointed that Dòmhnall Phàil’s headstone was on the verge of falling to the ground. At that time I got in touch with the Inverness Gaelic Society and they paid to have the headstone repaired, to have it re-erected.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] With help too from the Highland Council and Historic Scotland to restore the headstone, an event was held in the graveyard to commemorate the poet.

[Sheila MacKay] I don’t think many know that the song is from the Badenoch area and that it was Donald Campbell, or Dòmhnall Phàil as he is known, who wrote the words after witnessing his neighbours and friends leaving the area and making their way to Fort William, then to Oban and onwards to Australia, spending five months at sea. I think he felt very sad himself that he couldn’t go with them, that he had to stay at home.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] Research is now going to be carried out to discover if any of Dòmhnall Phàil’s descendants are still in the area. Seonaidh MacKenzie, BBC An Là, Kingussie.

 

 

Clach-chinn Dhòmhnaill Phàil ga fhoillseachadh às ùr

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacAonghais – Preseantair] Nise, chaidh clach-chinn a' bhàird ainmeil Dòmhnall Phàil - Dòmhnall Caimbeul - a rinn an t-òran "Guma slàn do na fearaibh" - fhoillseachadh às ùr ann an Ceann a' Ghiuthsaich an dèidh dhaibh a sgeadachadh. Bha Dòmhnall Phàil a' fuireach anns a' bhaile nuair a rinn e an t-òran anns an naoidheamh linn deug - is còrr air trì cheud eilthireach às an sgìre a' falbh a dh'Astràilia. Tha Seonaidh MacCoinnich ag aithris.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Rugadh am bàrd Dòmhnall Caimbeul, no Dòmhnall Phàil, ann an Dail na Spideil faisg air Druim Uachdar. Ach b’ ann an seo, ann an Ceann a’ Ghiùthsaich far an do sgrìobh e na h-òrain as ainmeile aige. Sgrìobh e an t-òran "Guma slàn do na fearaibh" a bha a’ toirt iomradh air suidheachadh nan ceudan a Ghàidheil a chaidh thar a’ chuain aig àm nam Fuadaichean. Ach bha a’ chlach-uaighe aige ann an Ceann a' Ghiuthsaich ann an droch staid.

[Seumas Grannd] Thàinig mi staigh an seo bho chionn, tha mi creidsinn, 14 bliadhna no mar sin agus oh, fhuair mi briseadh dùil nach beag bho bha a’ chlach aig Dòmhnall Phàil a’ tuiteam, an ìmpis tuiteam chun an làir agus aig an àm a bha sin fhuair mi an touch le Comunn Ghàidhlig Inbhir Nis agus phàigh iadsan airson a’ chlach a chàradh. A cur dìreach a-rithist co-dhiù.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Le taic cuideachd bho Chomhairle na Gàidhealtachd agus Alba Aosmhor airson a’ chlach a sgeadachadh bha tachartas air a chumail aig a’ chladh, a’ comharrachadh a’ bhàird.

[Sheila NicAoidh] Chan eil mi smaoineachadh gu bheil fhios aig mòran gur ann à sgìre Bhàideanach a tha an t-òran agus gur e Dòmhnall Caimbeul, Dòmhnall Phàil mar a dh’aithnicheamaid e, a sgrìobh na faclan, nuair a bha e a’ faicinn nan nàbaidhean ‘s a chàirdean a’ fàgail na sgìre, a’ dèanamh a slighe dhan Ghearastan, a-rithist a’ dol dhan Oban ‘s an uair sin a-null a dh’Astràilia agus iad còig mìosan aig muir agus dìreach rudan mar sin. Agus bha e fhèin tha mi smaointinn cuideachd a’ faireachdainn gu math duilich nach b’ urrainn dha falbh còmhla riutha, dh’ fheumadh e fuireach aig an dachaigh.

[Seonaidh MacCoinnich – Neach-aithris] Nis tha rannsachadh a tha a’ dol a dh’fhaighinn a-mach ma tha sìol Dòmhnall Phàil fhathast san sgìre. Seonaidh MacCoinnich, BBC An Là, Ceann a’ Ghiùthsaich.

 

 

Donald Campbell’s headstone is newly displayed

English Beurla

[Iain MacInnes – Presenter] Now then, the headstone of the famous poet Dòmhnall Phàil – Donald Campbell – who wrote the song "Guma slàn do na fearaibh" – has been displayed again in Kingussie after being restored. Dòmhnall Phàil lived in the town when he composed the song in the 19th Century – when more than 300 emigrants left the area for Australia. Seonaidh MacKenzie reports.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] The poet Donald Campbell, or Dòmhnall Phàil, was born in Dalnaspidal near Drumochter. But it was here, in Kingussie, that he wrote his most famous song. He wrote the song "Guma slàn do na fearaibh,” which gave an account of the situation faced by hundreds of Gaels who went overseas at the time of the Clearances. But his headstone in Kingussie was in a bad state of repair.

[Seumas Grant] I came in here I believe, around 14 years ago and I was hugely disappointed that Dòmhnall Phàil’s headstone was on the verge of falling to the ground. At that time I got in touch with the Inverness Gaelic Society and they paid to have the headstone repaired, to have it re-erected.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] With help too from the Highland Council and Historic Scotland to restore the headstone, an event was held in the graveyard to commemorate the poet.

[Sheila MacKay] I don’t think many know that the song is from the Badenoch area and that it was Donald Campbell, or Dòmhnall Phàil as he is known, who wrote the words after witnessing his neighbours and friends leaving the area and making their way to Fort William, then to Oban and onwards to Australia, spending five months at sea. I think he felt very sad himself that he couldn’t go with them, that he had to stay at home.

[Seonaidh MacKenzie – Reporter] Research is now going to be carried out to discover if any of Dòmhnall Phàil’s descendants are still in the area. Seonaidh MacKenzie, BBC An Là, Kingussie.

 

 

Clach-chinn, clach-uaighe

headstone

Ceann a' Ghiuthsaich

Kingussie

eilthireach

emigrant

Dail na Spideil

Dalnaspidal

Druim Uachdar

Drumochter

cladh

graveyard

an ìmpis

on the verge of

Comunn Ghàidhlig Inbhir Nis

Inverness Gaelic Society

Comhairle na Gàidhealtachd

Highland Council

Alba Aosmhor

Historic Scotland

Bàideanach

Badenoch