FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Duaisean Gàidhlig na h-Alba 2016

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacIlleathain – Preseantair] Nise tha rabhadh ann gun tèid a' Ghàidhlig fhàgail mar chànan sgoilearachd mura cùm buidhnean leasachaidh taic rithe anns na sgìrean far a bheileas fhathast ga bruidhinn. Thàinig an rabhadh bho Anna NicSuain agus i togail tè de phrìomh dhuaisean aig Duaisean na Gàidhlig a chaidh a chumail ann an Glaschu a-raoir. Chaidh sreath dhuaisean a thoirt seachad ann an sreath de chuspairean, seo Iain MacDiarmaid.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Cathy bhàn, àrd-ùrlar, fìon agus aithne dhan fheadhainn a rinn an diofar as motha dhan Ghàidhlig sa bhliadhna a dh’ fhalbh. Thog Shannon Cowie duais tosgaire òg na bliadhna. Chaidh i tro Fhoghlam tro Mheadhan na Gàidhlig ann an Inbhir Nis. Tha i air aon cheum oilthighe a dhèanamh agus tha i air ùr thòiseachadh trèanadh na dotair.

[Shannon Cowie] A-nis dhòmhsa ‘s e cànan aig an taigh a tha ann agus tha Gàidhlig aig na daoine còmhla ris a bheil mi a’ fuireach agus sin an rud a tha cho cudromach mu dheidhinn taigh na Gàidhlig agus an uair sin nuair a tha mi aig an oilthigh chan eil mi a’ bruidhinn Gàidhlig idir. So tha e gu math diofraichte bhon nuair a bha mi sa bhun-sgoil agus ’s e Gàidhlig a bha agam sa chlas ach cha robh aig an taigh. ’S tha mi smaoineachadh gu bheil e cudromach sin a bhith agam airson mo chuid Ghàidhlig a chumail suas.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Thog Taigh-tasgaidh nan Eilean ann an Leòdhas duais airson feum eaconamaigeach a dhèanamh anns a’ Ghàidhlig. Bha duais ealain ann son Theatre gu Leòr agus Catriona Lexy Chaimbeul son leabhar a h-athar, Tormod a’ Bhocsair nach maireann, Shrapnel, a chur air an àrd-ùrlar.

[Catriona Lexy Chaimbeul] Tha mi duilich nach b’ urrainn dha bhith còmhla rinn a-nochd ach tha mi cinnteach gum biodh e uabhasach moiteil.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Agus duais eile son prògram rèidio Beag air Bheag. Thill na h-Uibhistich le duais son pròiseact eadar dà sgoil – ‘B’ eòlach do Sheanair Air.’

[Iona NicIlledhuinn] Sgoil Dhalabroig agus Sgoil an Iochdair a bha ann am ‘B’ eòlach do Sheanair Air’ agus thàinig an dà sgoil còmhla airson dealbh-chluich a chur air beulaibh sluagh ann an Sgoil Lionacleit agus ’s e fileantaich agus luchd-ionnsachaidh a bha air an àrd-ùrlar a’ feuchainn ris an aon chothrom a thoirt dha na fileantaich agus ris an luchd-ionnsachaidh airson Gàidhlig a bhruidhinn agus airson ‘s gum faiceadh an coimhearsnachd gu robh a’ Ghàidhlig fhathast làidir agus gum bu chòir piseach a chur ris an sin cuideachd.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Gu h-eadar-nàiseanta, thàinig Seumas Watson a tha air a mhòr-chuid de bheatha-obrach a chur seachad ann an Alba Nuadh a’ leasachadh na Gàidhlig a-null son duais sàr obair. Chunnaic e oidhirpean mòra ath-bheothachaidh thall agus ann an seo.

[Seumas MacBhàtair] Eaconamaidh na h-Àird an Iar dhen t-saoghal a tha a’ glanadh às na cultaran beaga, na cànanan beaga seo.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Bha grunn dhuaisean eile ann ach, thog Anna NicSuàin prìomh dhuais na h-oidhche airson an obair a rinn i fad a beatha.

[Anna NicSuain] Ged is e mise a tha faighinn na duais ann an seo a-nochd, tha iomadach duine thairis air an 40 bliadhna chaidh seachad air a bhith sàs còmhla rium, ann an sgìre Nis agus cuideachd aig Colaiste a’ Chaisteil ’s aig Comhairle nan Eilean.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Tha na duaisean ann an co-bhann leis an Daily Record son aire a mhòr-shluaigh a thogail dhan obair a bhios daoine a’ dèanamh gus Gàidhlig a bhrosnachadh. Ach a rèir Anna NicSuain, tha sinn an-dràsta air an t-slighe cheàrr.

[Anna NicSuain] Tha mi smaoineachadh gu feum na buidhnean a tha an sàs ann an leasachadh na Gàidhlig a bhith gu math faiceallach gu bheil iad a’ toirt taic dha na coimhearsnachdan anns a bheil a’ Ghàidhlig fhathast air a bruidhinn. Tha e glè mhath a bhith a’ toirt taic dha luchd-ionnsachaidh air feadh na dùthcha ’s a bhith ag àrdachadh àireamh luchd-labhairt na Gàidhlig ach mura bi coimhearsnachdan againn anns am bi a’ Ghàidhlig air a bruidhinn tha cheart cho math dhuinn sguir dheth.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Iain MacDiarmaid, BBC An Là, Glaschu.

 

 

Scottish Gaelic Awards 2016

English Beurla

[Iain MacLean – Presenter] Now there is a warning that Gaelic could be left as a language for scholars if development groups don’t provide support for it in the communities where it is still spoken. This warning came from Annie MacSween as she accepted one of the main prizes at the Gaelic Awards which were held in Glasgow last night. A series of awards were given in a range of subjects, here’s John McDiarmid.

[John McDiarmid - Reporter] Cathy bhàn, a stage, wine and recognition for those who have made the biggest impact on the Gaelic language over the past year. Shannon Cowie won the award for Young Gaelic Ambassador of the Year. She was educated through the medium of Gaelic in Inverness. She’s completed one university degree and she’s just started training to become a doctor.

[Shannon Cowie] Now it’s a language I speak at home and those I live with speak Gaelic and that’s what’s so important about the Gaelic House. Then when I attend university I don’t speak Gaelic at all. So it’s quite different to when I was in primary school where I spoke Gaelic in class but not at home. I think it’s important to have that in order to keep up my Gaelic.

[John McDiarmid - Reporter] Museum nan Eilean in Lewis won the award for Gaelic as an Economic Asset. The Arts & Culture Award went to Theatre gu Leòr and Catriona Lexy Campbell for the adaptation of Shrapnel for the stage, a book written by Catriona Lexy’s late father, Norman.

[Catriona Lexy Campbell] I’m sorry he couldn’t be here with us tonight but I’m sure he would be very proud.

[John McDiarmid - Reporter] And another award went to the radio programme Beag air Bheag. The people of Uist returned home with an award for a drama project involving two schools – ‘B’ eòlach do Sheanair Air.’

[Iona Brown] Daliburgh School and Iochdar School were involved in ‘B’ eòlach do Sheanair Air’ and the two schools came together to perform a play in front of a crowd in Liniclete School. There were fluent speakers and learners on stage being given the opportunity to speak Gaelic so that the community could see that the Gaelic language is still strong and that there’s still room for improvement too.

[John McDiarmid - Reporter] Internationally, Seumas Watson, who has spent most of his working life in Cape Breton developing Gaelic, came over to pick up the Best Contribution Award. He has seen big initiatives to rekindle the language both abroad and here.

[Seumas Watson] It’s the Western economy that’s wiping out minority cultures and these minority languages.

[John McDiarmid - Reporter] There were a number of other awards but Annie MacSween won the main award of the night - the Lifetime Achievement Award.

[Annie MacSween] Although I am receiving this award tonight, there are various people over the past 40 years who have also been engaged in this work with me, in the district of Ness and also at the Lews Castle College and the Western Isles Council.

[John McDiarmid - Reporter] The awards are in conjunction with the Daily Record in order to raise public awareness of the work people do to encourage the Gaelic language. But according to Annie MacSween, we’re on the wrong path at the moment.

[Annie MacSween] I think those groups involved in Gaelic development need to be very careful that they are providing support to the communities where Gaelic is still spoken. It’s all very well providing support to learners across the country and raising the number of Gaelic speakers but if we don’t have communities in which Gaelic is spoken then we might as well just give up.

[John McDiarmid - Reporter] John McDiarmid, BBC An Là, Glasgow.

 

 

Duaisean Gàidhlig na h-Alba 2016

Gaelic Gàidhlig

[Iain MacIlleathain – Preseantair] Nise tha rabhadh ann gun tèid a' Ghàidhlig fhàgail mar chànan sgoilearachd mura cùm buidhnean leasachaidh taic rithe anns na sgìrean far a bheileas fhathast ga bruidhinn. Thàinig an rabhadh bho Anna NicSuain agus i togail tè de phrìomh dhuaisean aig Duaisean na Gàidhlig a chaidh a chumail ann an Glaschu a-raoir. Chaidh sreath dhuaisean a thoirt seachad ann an sreath de chuspairean, seo Iain MacDiarmaid.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Cathy bhàn, àrd-ùrlar, fìon agus aithne dhan fheadhainn a rinn an diofar as motha dhan Ghàidhlig sa bhliadhna a dh’ fhalbh. Thog Shannon Cowie duais tosgaire òg na bliadhna. Chaidh i tro Fhoghlam tro Mheadhan na Gàidhlig ann an Inbhir Nis. Tha i air aon cheum oilthighe a dhèanamh agus tha i air ùr thòiseachadh trèanadh na dotair.

[Shannon Cowie] A-nis dhòmhsa ‘s e cànan aig an taigh a tha ann agus tha Gàidhlig aig na daoine còmhla ris a bheil mi a’ fuireach agus sin an rud a tha cho cudromach mu dheidhinn taigh na Gàidhlig agus an uair sin nuair a tha mi aig an oilthigh chan eil mi a’ bruidhinn Gàidhlig idir. So tha e gu math diofraichte bhon nuair a bha mi sa bhun-sgoil agus ’s e Gàidhlig a bha agam sa chlas ach cha robh aig an taigh. ’S tha mi smaoineachadh gu bheil e cudromach sin a bhith agam airson mo chuid Ghàidhlig a chumail suas.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Thog Taigh-tasgaidh nan Eilean ann an Leòdhas duais airson feum eaconamaigeach a dhèanamh anns a’ Ghàidhlig. Bha duais ealain ann son Theatre gu Leòr agus Catriona Lexy Chaimbeul son leabhar a h-athar, Tormod a’ Bhocsair nach maireann, Shrapnel, a chur air an àrd-ùrlar.

[Catriona Lexy Chaimbeul] Tha mi duilich nach b’ urrainn dha bhith còmhla rinn a-nochd ach tha mi cinnteach gum biodh e uabhasach moiteil.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Agus duais eile son prògram rèidio Beag air Bheag. Thill na h-Uibhistich le duais son pròiseact eadar dà sgoil – ‘B’ eòlach do Sheanair Air.’

[Iona NicIlledhuinn] Sgoil Dhalabroig agus Sgoil an Iochdair a bha ann am ‘B’ eòlach do Sheanair Air’ agus thàinig an dà sgoil còmhla airson dealbh-chluich a chur air beulaibh sluagh ann an Sgoil Lionacleit agus ’s e fileantaich agus luchd-ionnsachaidh a bha air an àrd-ùrlar a’ feuchainn ris an aon chothrom a thoirt dha na fileantaich agus ris an luchd-ionnsachaidh airson Gàidhlig a bhruidhinn agus airson ‘s gum faiceadh an coimhearsnachd gu robh a’ Ghàidhlig fhathast làidir agus gum bu chòir piseach a chur ris an sin cuideachd.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Gu h-eadar-nàiseanta, thàinig Seumas Watson a tha air a mhòr-chuid de bheatha-obrach a chur seachad ann an Alba Nuadh a’ leasachadh na Gàidhlig a-null son duais sàr obair. Chunnaic e oidhirpean mòra ath-bheothachaidh thall agus ann an seo.

[Seumas MacBhàtair] Eaconamaidh na h-Àird an Iar dhen t-saoghal a tha a’ glanadh às na cultaran beaga, na cànanan beaga seo.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Bha grunn dhuaisean eile ann ach, thog Anna NicSuàin prìomh dhuais na h-oidhche airson an obair a rinn i fad a beatha.

[Anna NicSuain] Ged is e mise a tha faighinn na duais ann an seo a-nochd, tha iomadach duine thairis air an 40 bliadhna chaidh seachad air a bhith sàs còmhla rium, ann an sgìre Nis agus cuideachd aig Colaiste a’ Chaisteil ’s aig Comhairle nan Eilean.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Tha na duaisean ann an co-bhann leis an Daily Record son aire a mhòr-shluaigh a thogail dhan obair a bhios daoine a’ dèanamh gus Gàidhlig a bhrosnachadh. Ach a rèir Anna NicSuain, tha sinn an-dràsta air an t-slighe cheàrr.

[Anna NicSuain] Tha mi smaoineachadh gu feum na buidhnean a tha an sàs ann an leasachadh na Gàidhlig a bhith gu math faiceallach gu bheil iad a’ toirt taic dha na coimhearsnachdan anns a bheil a’ Ghàidhlig fhathast air a bruidhinn. Tha e glè mhath a bhith a’ toirt taic dha luchd-ionnsachaidh air feadh na dùthcha ’s a bhith ag àrdachadh àireamh luchd-labhairt na Gàidhlig ach mura bi coimhearsnachdan againn anns am bi a’ Ghàidhlig air a bruidhinn tha cheart cho math dhuinn sguir dheth.

[Iain MacDiarmaid – Neach-aithris] Iain MacDiarmaid, BBC An Là, Glaschu.

 

 

Scottish Gaelic Awards 2016

English Beurla

[Iain MacLean – Presenter] Now there is a warning that Gaelic could be left as a language for scholars if development groups don’t provide support for it in the communities where it is still spoken. This warning came from Annie MacSween as she accepted one of the main prizes at the Gaelic Awards which were held in Glasgow last night. A series of awards were given in a range of subjects, here’s John McDiarmid.

[John McDiarmid - Reporter] Cathy bhàn, a stage, wine and recognition for those who have made the biggest impact on the Gaelic language over the past year. Shannon Cowie won the award for Young Gaelic Ambassador of the Year. She was educated through the medium of Gaelic in Inverness. She’s completed one university degree and she’s just started training to become a doctor.

[Shannon Cowie] Now it’s a language I speak at home and those I live with speak Gaelic and that’s what’s so important about the Gaelic House. Then when I attend university I don’t speak Gaelic at all. So it’s quite different to when I was in primary school where I spoke Gaelic in class but not at home. I think it’s important to have that in order to keep up my Gaelic.

[John McDiarmid - Reporter] Museum nan Eilean in Lewis won the award for Gaelic as an Economic Asset. The Arts & Culture Award went to Theatre gu Leòr and Catriona Lexy Campbell for the adaptation of Shrapnel for the stage, a book written by Catriona Lexy’s late father, Norman.

[Catriona Lexy Campbell] I’m sorry he couldn’t be here with us tonight but I’m sure he would be very proud.

[John McDiarmid - Reporter] And another award went to the radio programme Beag air Bheag. The people of Uist returned home with an award for a drama project involving two schools – ‘B’ eòlach do Sheanair Air.’

[Iona Brown] Daliburgh School and Iochdar School were involved in ‘B’ eòlach do Sheanair Air’ and the two schools came together to perform a play in front of a crowd in Liniclete School. There were fluent speakers and learners on stage being given the opportunity to speak Gaelic so that the community could see that the Gaelic language is still strong and that there’s still room for improvement too.

[John McDiarmid - Reporter] Internationally, Seumas Watson, who has spent most of his working life in Cape Breton developing Gaelic, came over to pick up the Best Contribution Award. He has seen big initiatives to rekindle the language both abroad and here.

[Seumas Watson] It’s the Western economy that’s wiping out minority cultures and these minority languages.

[John McDiarmid - Reporter] There were a number of other awards but Annie MacSween won the main award of the night - the Lifetime Achievement Award.

[Annie MacSween] Although I am receiving this award tonight, there are various people over the past 40 years who have also been engaged in this work with me, in the district of Ness and also at the Lews Castle College and the Western Isles Council.

[John McDiarmid - Reporter] The awards are in conjunction with the Daily Record in order to raise public awareness of the work people do to encourage the Gaelic language. But according to Annie MacSween, we’re on the wrong path at the moment.

[Annie MacSween] I think those groups involved in Gaelic development need to be very careful that they are providing support to the communities where Gaelic is still spoken. It’s all very well providing support to learners across the country and raising the number of Gaelic speakers but if we don’t have communities in which Gaelic is spoken then we might as well just give up.

[John McDiarmid - Reporter] John McDiarmid, BBC An Là, Glasgow.

 

 

rabhadh

warning

buidhnean leasachaidh

development groups

àrd-ùrlar

stage

tosgaire

ambassador

Foghlam tro Mheadhan na Gàidhlig

Gaelic Medium Education

ceum oilthighe

university degree

Sgoil Dhalabroig

Daliburgh School

Sgoil an Iochdair

Iochdar School

Sgoil Lionacleit

Liniclete School

Alba Nuadh

Nova Scotia