FaclairDictionary EnglishGàidhlig

News Naidheachdan

B2 - Eadar-mheadhanach Adhartach - Coimhead GàidhligB2 - Upper Intermediate - Watch Gaelic

Criomagan bhidio gun fho-thiotalan bho phrògraman BBC ALBA le tar-sgrìobhadh Gàidhlig, eadar-theangachadh Beurla is briathrachas. Faodaidh tu na cuspairean a sheòrsachadh a rèir a’ chuspair. Unsubtitled clips from BBC ALBA programmes with a Gaelic transcription, an English translation and vocabulary. You can sort the clips by topic.

Tha Coimhead Gàidhlig ag obrachadh leis an fhaclair. Tagh an taba ‘teacsa Gàidhlig’ agus tagh facal sam bith san teacsa agus fosglaidh am faclair ann an taba ùr agus bidh mìneachadh den fhacal ann. Watch Gaelic is integrated with the dictionary. Select the tab ‘Gaelic text’ and choose any word and the dictionary will open and you will see the English explanation of the Gaelic word.

Video is playing in pop-over.

Na Caimbeulaich agus an 45

Gaelic Gàidhlig

[Innes Rothach – Preseantair] Fad seachd bliadhna tha an t-Ollamh Raghnall MacIlleDhuibh air a bhith a’ rannsachadh a’ phàirt a bh’ aig na Caimbeulaich ann an ar-a-mach nan Seumasach. ‘S e ‘The Campbells of the Arc’ an t-ainm a bhios air an leabhar aige, a’ tighinn à dàin a rinn Alasdair MacMhaighstir Alasdair air a bheil ‘An Àirce.’ Mar a chuala Andreas Wolff, ‘s e dealbh measgaichte a gheibhear mu pàirt nan Caimbeulach anns an ar-a-mach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Tha beachd ann gu robh na Caimbeulaich fad an aghaidh nan Seumasach nuair a bha an t-ar-a-mach ann sa bhliadhna 1745. Tha am bàrd Alasdair MacMhaighstir Alasdair aithnichte airson an seasamh aige air taobh nan Seumasach. Ach anns an dàn ‘An Àirce’ tha sinn a’ faotainn dealbh measgaichte aig a’ phàirt a bh’ aig na Caimbeulaich aig an àm.

[An t-Oll Raghnall MacIlleDhuibh] Tha e a’ cumail a-mach gu bheil tuil dol a thighinn tarsainn air Earra-Ghàidheal airson an cron a rinn na Caimbeulaich a’ gabhail pàirt an Righ Deòrsa ann am Bliadhna Theàrlaich. Agus tha e mar sin ag ràdh gum bi cuid de na Caimbeulaich air am bàthadh agus cuid air am bogadh ach an uair sin air an teasairginn agus do chuid dhiubh tha e toirt làn cabain le pailteas ri ithe agus ri òl anns an àirce. ‘S mar sin thòisich mi smaointinn uill, cha robh e cho buileach an aghaidh nan Caimbeulach ‘s a tha daoine a’ cumail a-mach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] ‘S coltach ru robh gu leòr gun robh daoine ann aig nach robh roghainn ris a chuireadh iad taic san ar-a-mach. Nam measg bha sinnsirean a Bhrigadier Iain MacPhàrlain ann an Taigh an Uillt.

[Brigadier Iain MacPhàrlain] Dh’ fheumadh e dol leotha bhon bha e ag obair air fearann an seo a bhuineadh do na Caimbeulaich. Agus bha na Caimbeulaich, bha smachd aca air sgìre Mhucàrna anns an 17mh linn. Agus bha iad ann gu 1920 an seo, na h-oighreachdan aca.

[An t-Oll Raghnall MacIlleDhuibh] Bha feadhainn dhe na Caimbeulaich a thàinig a-mach air taobh a’ Phrionnsa Theàrlaich agus bha feadhainn eile a bha dubh an aghaidh a’ Phrionnsa Thearlaich agus a bha sabaid na aghaidh airson Riaghaltas Rìgh Deòrsa. Bha an t-uabhas anns a’ mheadhan agus ‘s dòcha gu robh iad a’ cuideachadh nan Seumasach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Tha An t-Ollamh MacIlleDhuibh a’ sgrìobhadh leabhar mun àite a bh’ aig na Caimbeulaich san ar-a-mach.

[Brigadier Iain MacPhàrlain] Chan eil mi smaoineachadh gu robh riamh dealbh air a dhèanamh do Chaimbeulaich an Earra-Ghàidheil, na beachdan a bh’aca, leis iad, às a bha iad, na beachdan a bh’ aca mu dheidhinn dìleasachd, mu dheidhinn nan Seòrasach, mu dheidhinn nan Seumasach agus an seòrsa beatha a bh’ aca. Tha fuil nan Caimbeulach nam fhuil-sa agus bidh e cudromach dhòmhsa dìreach mar a bha an sinnsearachd agamsa.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Bidh an leabhar ùr a tighinn a-mach ann an ùine nach bi fada. Andreas Wolff, BBC An Là, Earra-Ghàidheil.

 

 

The Campbells and the 45

English Beurla

[Innes Munro – Presenter] For seven years Professor Ronald Black has been researching the part the Campbells played in the Jacobite risings. ‘The Campbells of the Arc’ will be the title of his book, taken from Alexander MacDonald’s poem ‘An Àirce.’ As Andreas Wolff found out, we get a mixed picture of the part the Campbells played.

[Andreas Wolff – Reporter] It is thought that all the Campbells were against the Jacobites when the 1745 rising took place. The poet Alexander MacDonald is renowned for his support of the Jacobites. However, in the poem ‘An Àirce’, we get a mixed picture of the part the Campbells played at the time.

[Prof Ronald Black] He claims that there will be a great flood upon Argyll as a result of the damage caused by the Campbells when they took King George’s side in 1745. He says that some of the Campbells will be drowned, some will be given a good soaking before being saved, and that some will be given a cabin in the arc with plenty to eat and drink. That’s when I began to think, well, he wasn’t as opposed to the Campbells as people make out.

[Andreas Wolff – Reporter] It’s likely that there were many people that had no choice in who to support in the rising. Amongst them were ancestors of Brigadier John MacFarlane in Taynuilt.

[Brigadier John MacFarlane] They had to support them as the land he worked here belonged to the Campbells. The Campbells had control of the Muckairn parish in the 17th Century. And they remained there until 1920, on their estates.

[Prof Ronald Black] Some of the Campbells were on Prince Charles’ side and there were others who were dead against him and fought against him for the Government of King George. There was a great number of people in the middle who perhaps did assist the Jacobites.

[Andreas Wolff – Reporter] Professor Black is writing a book about the part the Campbells played in the rising.

[Brigadier John MacFarlane] I don’t think a portrayal has ever been made of the Campbells of Argyll - their views, who they belonged to, where they were from, what their thoughts were on loyalty, on Georgians, on Jacobites and what kind of life they had. I have Campbell blood in my veins and it’s important to me to learn about my ancestry.

[Andreas Wolff – Reporter] The new book will be published shortly. Andreas Wolff, BBC An Là, Argyll.

 

 

Na Caimbeulaich agus an 45

Gaelic Gàidhlig

[Innes Rothach – Preseantair] Fad seachd bliadhna tha an t-Ollamh Raghnall MacIlleDhuibh air a bhith a’ rannsachadh a’ phàirt a bh’ aig na Caimbeulaich ann an ar-a-mach nan Seumasach. ‘S e ‘The Campbells of the Arc’ an t-ainm a bhios air an leabhar aige, a’ tighinn à dàin a rinn Alasdair MacMhaighstir Alasdair air a bheil ‘An Àirce.’ Mar a chuala Andreas Wolff, ‘s e dealbh measgaichte a gheibhear mu pàirt nan Caimbeulach anns an ar-a-mach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Tha beachd ann gu robh na Caimbeulaich fad an aghaidh nan Seumasach nuair a bha an t-ar-a-mach ann sa bhliadhna 1745. Tha am bàrd Alasdair MacMhaighstir Alasdair aithnichte airson an seasamh aige air taobh nan Seumasach. Ach anns an dàn ‘An Àirce’ tha sinn a’ faotainn dealbh measgaichte aig a’ phàirt a bh’ aig na Caimbeulaich aig an àm.

[An t-Oll Raghnall MacIlleDhuibh] Tha e a’ cumail a-mach gu bheil tuil dol a thighinn tarsainn air Earra-Ghàidheal airson an cron a rinn na Caimbeulaich a’ gabhail pàirt an Righ Deòrsa ann am Bliadhna Theàrlaich. Agus tha e mar sin ag ràdh gum bi cuid de na Caimbeulaich air am bàthadh agus cuid air am bogadh ach an uair sin air an teasairginn agus do chuid dhiubh tha e toirt làn cabain le pailteas ri ithe agus ri òl anns an àirce. ‘S mar sin thòisich mi smaointinn uill, cha robh e cho buileach an aghaidh nan Caimbeulach ‘s a tha daoine a’ cumail a-mach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] ‘S coltach ru robh gu leòr gun robh daoine ann aig nach robh roghainn ris a chuireadh iad taic san ar-a-mach. Nam measg bha sinnsirean a Bhrigadier Iain MacPhàrlain ann an Taigh an Uillt.

[Brigadier Iain MacPhàrlain] Dh’ fheumadh e dol leotha bhon bha e ag obair air fearann an seo a bhuineadh do na Caimbeulaich. Agus bha na Caimbeulaich, bha smachd aca air sgìre Mhucàrna anns an 17mh linn. Agus bha iad ann gu 1920 an seo, na h-oighreachdan aca.

[An t-Oll Raghnall MacIlleDhuibh] Bha feadhainn dhe na Caimbeulaich a thàinig a-mach air taobh a’ Phrionnsa Theàrlaich agus bha feadhainn eile a bha dubh an aghaidh a’ Phrionnsa Thearlaich agus a bha sabaid na aghaidh airson Riaghaltas Rìgh Deòrsa. Bha an t-uabhas anns a’ mheadhan agus ‘s dòcha gu robh iad a’ cuideachadh nan Seumasach.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Tha An t-Ollamh MacIlleDhuibh a’ sgrìobhadh leabhar mun àite a bh’ aig na Caimbeulaich san ar-a-mach.

[Brigadier Iain MacPhàrlain] Chan eil mi smaoineachadh gu robh riamh dealbh air a dhèanamh do Chaimbeulaich an Earra-Ghàidheil, na beachdan a bh’aca, leis iad, às a bha iad, na beachdan a bh’ aca mu dheidhinn dìleasachd, mu dheidhinn nan Seòrasach, mu dheidhinn nan Seumasach agus an seòrsa beatha a bh’ aca. Tha fuil nan Caimbeulach nam fhuil-sa agus bidh e cudromach dhòmhsa dìreach mar a bha an sinnsearachd agamsa.

[Andreas Wolff – Neach-aithris] Bidh an leabhar ùr a tighinn a-mach ann an ùine nach bi fada. Andreas Wolff, BBC An Là, Earra-Ghàidheil.

 

 

The Campbells and the 45

English Beurla

[Innes Munro – Presenter] For seven years Professor Ronald Black has been researching the part the Campbells played in the Jacobite risings. ‘The Campbells of the Arc’ will be the title of his book, taken from Alexander MacDonald’s poem ‘An Àirce.’ As Andreas Wolff found out, we get a mixed picture of the part the Campbells played.

[Andreas Wolff – Reporter] It is thought that all the Campbells were against the Jacobites when the 1745 rising took place. The poet Alexander MacDonald is renowned for his support of the Jacobites. However, in the poem ‘An Àirce’, we get a mixed picture of the part the Campbells played at the time.

[Prof Ronald Black] He claims that there will be a great flood upon Argyll as a result of the damage caused by the Campbells when they took King George’s side in 1745. He says that some of the Campbells will be drowned, some will be given a good soaking before being saved, and that some will be given a cabin in the arc with plenty to eat and drink. That’s when I began to think, well, he wasn’t as opposed to the Campbells as people make out.

[Andreas Wolff – Reporter] It’s likely that there were many people that had no choice in who to support in the rising. Amongst them were ancestors of Brigadier John MacFarlane in Taynuilt.

[Brigadier John MacFarlane] They had to support them as the land he worked here belonged to the Campbells. The Campbells had control of the Muckairn parish in the 17th Century. And they remained there until 1920, on their estates.

[Prof Ronald Black] Some of the Campbells were on Prince Charles’ side and there were others who were dead against him and fought against him for the Government of King George. There was a great number of people in the middle who perhaps did assist the Jacobites.

[Andreas Wolff – Reporter] Professor Black is writing a book about the part the Campbells played in the rising.

[Brigadier John MacFarlane] I don’t think a portrayal has ever been made of the Campbells of Argyll - their views, who they belonged to, where they were from, what their thoughts were on loyalty, on Georgians, on Jacobites and what kind of life they had. I have Campbell blood in my veins and it’s important to me to learn about my ancestry.

[Andreas Wolff – Reporter] The new book will be published shortly. Andreas Wolff, BBC An Là, Argyll.

 

 

ar-a-mach nan Seumasach

Jacobite Rising

Earra-Ghàidheal

Argyll

Righ Deòrsa

King George

Bliadhna Theàrlaich

Jacobite Rising 1745

àirc

ark

Taigh an Uillt

Taynuilt

Mucàrna

Muckairn

oighreachdan

estates